Stereo

Stereofoniczne systemy audio to niezwykle zróżnicowana grupa sprzętowa. Pod pojęciem „sprzętu stereo” kryje się w praktyce wiele urządzeń, które – odpowiednio zestawione – pozwalają na dobrej jakości dwukanałowe odtwarzanie dźwięku. Są to zarówno mini wieże, jak i zaawansowane technicznie komponenty audio, z których wykorzystaniem możemy stworzyć świetnie brzmiące zestawy stereofoniczne.

---

Rodzaje urządzeń wykorzystywanych w systemach stereo

Różnorodność dostępnych na rynku urządzeń do systemów stereo sprawia, że możemy zbudować taki zestaw, który będzie doskonale dopasowany do naszych potrzeb. W tej kategorii produktowej znajdziesz m.in.:

• Przedwzmacniacze,
• Końcówki mocy,
• Wzmacniacze zintegrowane,
• Przetworniki C/A,
• Amplitunery stereo,
• Mini wieże.

Źródłem sygnału audio w tego typu systemach mogą być m.in.:

• Gramofony,
• Tunery radiowe,
• Odtwarzacze sieciowe,
• Odtwarzacze CD/SACD.

Zestaw stereo możesz stworzyć samodzielnie z kilku powyższych komponentów, ale może on być również skompletowany przez sprzedawcę. W ofercie znajdziemy różnorodne propozycje gotowych konfiguracji sprzętowych, często oferowanych w atrakcyjnej cenie, wśród nich również zestawy bezprzewodowe. Wybór gotowego systemu zwalnia nas od dopasowania poszczególnych urządzeń pod względem parametrów technicznych czy brzmienia.

Przedwzmacniacze do systemów stereo

Urządzenie to jest „pierwszą linią frontu” w systemie audio. Podstawowym zadaniem przedwzmacniacza jest wstępne wzmocnienie sygnału. W przedwzmacniaczu może odbywać się również korekcja dźwięku, a także konwersja sygnału cyfrowego na analogowy (jeśli urządzenie ma wejścia cyfrowe, np. optyczne lub koaksjalne).

Stereofoniczne końcówki mocy

W systemie audio pracują często w „duecie” z przedwzmacniaczami. Jak sama nazwa wskazuje, zadaniem tych urządzeń jest zapewnienie odpowiedniej mocy po to, by sygnał audio mógł zostać przetworzony w odpowiedni sposób przez kolumny głośnikowe. W najbardziej zaawansowanych systemach stereo mogą być stosowane dwie pracujące niezależnie monofoniczne końcówki mocy – po jednej na każdy kanał.

Wzmacniacze zintegrowane stereo

Jest to w praktyce połączenie przedwzmacniacza i końcówki mocy w jednej obudowie. We wzmacniaczu zintegrowanym znajdziemy więc zarówno układy odpowiedzialne za wzmocnienie sygnału, jak i układy korekcji, a także różnorodne wejścia i wyjścia cyfrowe i analogowe, w tym również wyjście słuchawkowe czy wejście gramofonowe.

Przetworniki cyfrowo-analogowe

Przetworniki, określane z j. angielskiego jako DAC (Digital to Analog Converter) – jak sama nazwa wskazuje – zamieniają sygnał cyfrowy na analogowy. Obecnie są jedną z najpopularniejszych grup urządzeń wykorzystywanych w systemach stereofonicznych, a jednocześnie bardzo zróżnicowaną pod względem wzornictwa i funkcji. Obsługują różnorodne cyfrowe (ale także analogowe) źródła dźwięku. Mogą mieć wbudowany moduł Bluetooth, Wi-Fi, złącze LAN, USB. Wykorzystują często również układy korekcji brzmienia oraz wzmacniacze słuchawkowe. Niektóre modele są kompatybilne z systemem multiroom. To właśnie dzięki odpowiedniej klasy przetwornikowi C/A można cieszyć się niezwykle wysoką jakością dźwięku zapisanego w plikach wysokiej rozdzielczości.

Amplitunery stereofoniczne

Amplituner stereofoniczny to poniekąd połączenie wzmacniacza stereo z tunerem radiowym (cyfrowym lub analogowym) w jednej obudowie. Tego typu sprzęt nie tylko obsłuży różnorodne urządzenia źródłowe, ale sam może być źródłem dźwięku, np. odtwarzanego z radia FM/DAB+ czy internetowych serwisów muzycznych (jeśli takowe obsługuje).

Mini wieże

Są to kompaktowe, a jednocześnie kompletne systemy stereofoniczne. Taki zestaw zawiera już zarówno kolumny głośnikowe, jak i jednostkę centralną. Jest ona jednocześnie wzmacniaczem, odtwarzaczem płyt CD, tunerem radiowym, a coraz częściej także odtwarzaczem sieciowym. Jeśli potrzebujesz niewielkich rozmiarów systemu stereo, wybór takiego sprzętu (np. zestawu wykorzystującego komponenty firmy Yamaha) będzie doskonałym rozwiązaniem.

Gramofony

Urządzenia odtwarzające płyty winylowe mają wielu zwolenników, którzy cenią sobie ich charakterystyczne, analogowe brzmienie. Decydując się na gramofon, zwróć uwagę, czy system audio, z którym ma on współpracować wyposażony jest w odpowiedni przedwzmacniacz, czy też konieczne będzie zastosowanie zewnętrznego przedwzmacniacza lub, być może, taki moduł jest już wbudowany w gramofon.

Tunery radiowe

Nieodłącznym atrybutem wielu zestawów stereo jest tuner radiowy. Może mieć on postać odrębnego urządzenia (takiego jak np. Yamaha T-S500) lub stanowić jeden z elementów wyposażenia innego. Na odbiór programów radiowych pozwala m.in. amplituner stereo (np. R-N602 firmy Yamaha) lub mini wieża (np. Grand PianoCraft MusicCast MCR-N670D sprzedawana w zestawie z kolumnami różnych marek).

Tuner radiowy może być analogowy lub cyfrowy. Pod pojęciem tunera analogowego rozumiemy moduł pozwalający na odbiór programów nadawanych obecnie przede wszystkim w paśmie UKF (fale ultrakrótkie: 87,5 – 108 MHz). Radio cyfrowe, czyli DAB+ (od ang. Digital Audio Broadcasting Plus) to stosunkowo nowe rozwiązanie w radiofonii. Regularna emisja w tym standardzie wystartowała w Polsce 1 października 2013 r., jednak jej zasięg jest ograniczony. Co więcej, obecnie w DAB+ nadają wyłącznie rozgłośnie Polskiego Radia.

Odtwarzacze sieciowe

Urządzenia te łączą się z lokalną siecią internetową i zapewniają dostęp do różnorodnych źródeł oferujących cyfrową muzykę, w tym m.in. serwisów streamingowych, takich jak Spotify czy Tidal oraz internetowych programów radiowych z całego świata. Odtwarzacze sieciowe obsługują też lokalne cyfrowe zasoby muzyczne, zgromadzone np. na dyskach NAS. Współpracują również z popularnymi urządzeniami mobilnymi – smartfonami i tabletami.

Odtwarzacze CD/SACD

Mimo rosnącej popularności streamingu i serwisów takich jak Spotify YouTube Music czy Tidal, odtwarzacze płyt CD wciąż są bardzo popularne w stereofonicznych systemach audio. Niektóre modele pozwalają również na odczyt płyt SACD, które zawierają nagrania znacznie wyższej jakości niż nośniki CD. Na rynku dostępne są także modele łączące funkcjonalność odtwarzacza CD i sieciowego (np. CD-NT670D firmy Yamaha). Więcej informacji o tego typu urządzeniach znajdziesz w artykule: „Jak wybrać odtwarzacz CD/SACD?”.

Systemy stereo – najważniejsze cechy

Wybierając sprzęt stereofoniczny, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, czy będzie odpowiadał naszym potrzebom zarówno pod względem parametrów technicznych, jak i funkcjonalności. Wiele będzie zależało od tego, z jakich urządzeń będzie się składał. Zwróć przede wszystkim uwagę na:

• Urządzenie wzmacniające sygnał i jego konstrukcję – stereofoniczny sprzęt audio może pracować z wykorzystaniem lamp, tranzystorów lub też kombinacji obydwu tych elementów. Tranzystorowe wzmacniacze lub amplitunery stereo to jedne z najpopularniejszych konstrukcji wykorzystywanych w zaawansowanych systemach audio, zarówno tych tańszych, jak i droższych, hi-endowych. Najbardziej zaawansowane układy wykorzystujące tranzystory pozwalają uzyskać precyzyjne i naturalne brzmienie dźwięku. Dużą popularnością, zwłaszcza w audiofilskich zestawach stereo, cieszą się wzmacniacze lampowe. Lampy mogą być stosowane zarówno w sekcji przedwzmacniacza, jak i w sekcji końcówki mocy. W modelach hybrydowych, które pracują jednocześnie na lampach i tranzystorach, te pierwsze są często stosowane w przedwzmacniaczu (nadając urządzeniu charakterystyczne, ciepłe brzmienie), a drugie w układzie odpowiadającym za zapewnienie odpowiedniej mocy w systemie audio.
• Źródła dźwięku obsługiwane przez system – stereofoniczny system audio może mieć w zestawie rozmaite urządzenia pozwalające na odtwarzanie muzyki z wielu różnych źródeł – cyfrowych i analogowych. Wybierając tego typu sprzęt, zwróć uwagę, jakie możliwości pod tym względem oferuje stereofoniczny system audio. Wszystko po to, aby wybrać taki zestaw, który będzie obsługiwał nośniki (np. płyty CD, SACD, winyle) lub pliki audio (np. FLAC, ALAC czy DSD), na których odtwarzaniu najbardziej Ci zależy. Dla wielu użytkowników ważnym elementem będzie także możliwość dalszej rozbudowy zestawu audio o dodatkowe źródła dźwięku, czy też późniejszej łatwej wymiany podzespołów na inne.
• Wykorzystywane głośniki stereo – jednym z najważniejszych elementów każdego systemu stereo są wykorzystywane głośniki. Dobrej jakości dźwięku stereofonicznego nie jest w stanie zapewnić pojedynczy głośnik, choć niektóre dostępne na rynku modele próbują sprostać temu wyzwaniu. Stereo w pełnej krasie odtworzysz dopiero z wykorzystaniem pary kolumn. Zestaw stereo może mieć już w komplecie kolumny głośnikowe. Niekiedy jednak w ofercie znajdziesz komponenty audio, do których będziesz musiał głośniki stereo dokupić osobno.

Funkcje sieciowe i multiroom

W sprzęcie audio coraz popularniejsze stają się funkcje sieciowe. Komponenty, takie jak np. wzmacniacze stereo czy amplitunery wyposażane są w moduł Wi-Fi, czy złącze Ethernet, co zapewnia dostęp do sieci. To z kolei daje możliwość odtwarzania audio z wielu różnorodnych źródeł cyfrowych, a także bezpośrednio z Internetu, np. dzięki odtwarzaczom sieciowym lub modułom Wi-Fi zintegrowanym np. z amplitunerami czy wieżami stereo.

Niektóre zestawy stereofoniczne z funkcjami sieciowymi mogą być elementem systemu multiroom. Tego typu sprzęt jest zwykle kompatybilny z aplikacją mobilną (np. model Yamaha R-N602 współpracuje z oprogramowaniem MusicCast Controller), co umożliwia sterowanie odtwarzaniem za pośrednictwem smartfona lub tabletu. Dla osób preferujących nieco bardziej klasyczne sterowanie, w komplecie zwykle znajduje się także pilot.

Razem lub osobno

Rozdzielenie poszczególnych sekcji przetwarzania sygnału w systemie stereo sprawia, że jakiekolwiek zakłócenia pochodzące np. z końcówki mocy nie wpływają negatywnie na brzmienie całego zestawu.

Niekiedy może zajść konieczność dokupienia osobno kolumn głośnikowych. Takie rozwiązanie ma swoje zalety – możesz wówczas wybrać takie kolumny, które będą najodpowiedniejsze zarówno pod względem brzmienia, jak i wzornictwa. Należy również zadbać przy tym o dobór kolumn głośnikowych do wielkości pomieszczenia odsłuchowego (więcej o tym zagadnieniu piszemy w artykule: „Dobór wielkości głośników do pomieszczenia”).

W ofercie niektórych producentów znajdziesz także głośniki Bluetooth stereo. Tego typu konstrukcje to modele tzw. aktywne, a więc z wbudowanym wzmacniaczem. Kompatybilność takiego zestawu ze standardem Bluetooth pozwoli Ci na wygodne, strumieniowe odtwarzanie muzyki np. ze smartfona i zainstalowanej na nim aplikacji Spotify, Tidal czy Deezer.

Nie wszyscy użytkownicy będą jednak potrzebować odrębnych podzespołów w postaci np. przedwzmacniacza, końcówki mocy, tunera czy przetwornika DAC. Dla wielu wystarczający może okazać się „duet” komponentów złożony z amplitunera stereo i odtwarzacza CD (lub odtwarzacza sieciowego). Niekiedy doskonałym rozwiązaniem może okazać się wykorzystanie mini wieży, zwłaszcza jeśli chcemy nagłośnić mniejsze pomieszczenie, np. kuchnię czy sypialnię.