Słuchawki

Słuchawki to kompaktowe urządzenia, które są alternatywą dla klasycznego systemu audio. Rynek słuchawek nieustannie ewoluuje, a w ofercie producentów tego typu sprzętu możemy znaleźć wiele rozmaitych konstrukcji, które różnią się zarówno pod względem rozmiarów, jak i funkcjonalności, a co za tym idzie także jakości wykonania i ceny. Z tymi aspektami wiąże się z kolei późniejsze zastosowanie słuchawek. Jedne lepiej do użytku domowego – np. w systemie audio, inne we współpracy ze smartfonami, a jeszcze inne do odtwarzania dźwięku z gier komputerowych czy konsolowych.

Rodzaje słuchawek

Oferta słuchawek jest niezwykle różnorodna. Dostępne na rynku modele możemy klasyfikować pod względem różnorodnych kryteriów. Każde z nich ma swoje przełożenie m.in. na komfort użytkowania i przeznaczenie słuchawek. Ze względu na sposób mocowania słuchawek na głowie użytkownika możemy wyróżnić przede wszystkim:

• Słuchawki douszne i dokanałowe – modele tego typu wykorzystują niewielkie przetworniki elektroakustyczne i umieszczane są bezpośrednio w uszach (stąd określenie „douszne”). Klasyczne słuchawki tego rodzaju nie zamykają szczelnie ucha, co sprawia, że może ono swobodnie „oddychać”. Szczególnym typem słuchawek dousznych są słuchawki dokanałowe. Mają one wbudowane jedne z najmniejszych przetworników elektroakustycznych spośród dostępnych na rynku modeli. W związku z tym mocuje się je głębiej w kanale usznym niż typowe słuchawki douszne. Zapewniają one odpowiednie uszczelnienie kanału usznego, co jest ważne także z punktu widzenia brzmienia dźwięku, który ostatecznie słyszy użytkownik. Pomagają w tym dołączane do słuchawek dokanałowych specjalne nakładki na obudowy przetworników.
• Słuchawki nauszne – ze względu na duże przetworniki stosowane w tego typu modelach, jak sama nazwa wskazuje, słuchawki takie nakłada się na uszy. Odpowiednie dopasowanie do kształtu głowy użytkownika zapewniają nauszniki oraz charakterystyczny pałąk z regulacją długości. Stąd również określenie – słuchawki nagłowne (zobacz również poradnik: „Jakie słuchawki nauszne kupić?”).
• Słuchawki wokółuszne – jest to szczególna odmiana słuchawek nausznych. Stosuje się w nich największe przetworniki elektroakustyczne spośród wszystkich modeli dostępnych na rynku. W modelach wokółusznych poduszki nauszników niemal nie dotykają ucha, a „otaczają je”, tym samym dobrze izolując użytkownika od dźwięków otoczenia. Konstrukcja wokółuszna stosowana jest często w słuchawkach klasy hi-end. Wybierając tego typu model warto zaopatrzyć się również w stojak na słuchawki lub etui. To ostatnie może znajdować się w komplecie z urządzeniem.
• Słuchawki z mocowaniem zausznym – mogą to być np. słuchawki bezprzewodowe douszne lub przewodowe douszne. Mają one w zestawie specjalny element z tworzywa sztucznego lub silikonu, który zapewnia stabilność mocowania przetwornika elektroakustycznego w uchu. Dzięki temu słuchawki nie spadną z głowy nawet podczas wykonywania gwałtownych ruchów, np. podczas ćwiczeń.

Uwzględniając sposób transmisji dźwięku ze źródła do słuchawek wyróżniamy z kolei:

• Słuchawki przewodowe – w tej grupie produktowej kryją się modele wykorzystujące do transmisji sygnału audio przewód słuchawkowy. Może on być zakończony np. wtykiem mini jack, USB lub Lightning (opracowanym dla urządzeń mobilnych marki Apple). W słuchawkach hi-endowych może być stosowany zbalansowany wtyk XLR. Jest to niezwykle popularny, a jednocześnie bardzo zróżnicowany typ słuchawek. Znajdziesz tu zarówno modele za kilkadziesiąt złotych, jak i kilka czy nawet kilkanaście tysięcy złotych.
• Słuchawki bezprzewodowe – modele tego typu są pozbawione okablowania łączącego słuchawki ze źródłem dźwięku. Do transmisji sygnału słuchawki bezprzewodowe wykorzystują najczęściej standard Bluetooth (słuchawki Bluetooth). Szczególną odmianą słuchawek bezprzewodowych są modele, które mają w zestawie specjalne moduły pracujące na falach radiowych. Taki moduł podłącza się przewodowo do źródła dźwięku, a sygnał do słuchawek bezprzewodowych z nim współpracujących jest już przesyłany strumieniowo.
• Słuchawki True Wireless – jest to odmiana słuchawek bezprzewodowych pracujących z wykorzystaniem Bluetooth. Słuchawki True Wireless to najczęściej modele dokanałowe (rzadziej douszne). Ich istotnymi zaletami są więc mały rozmiar i całkowity brak okablowania. W słuchawkach bezprzewodowych tego typu nawet lewa i prawa słuchawka nie są ze sobą połączone przewodami. Każda jest w pewnym sensie niezależnym urządzeniem. Charakterystycznym elementem słuchawek bezprzewodowych True Wireless jest niewielkich rozmiarów etui. Służy ono nie tylko do przechowywania, ale także do ładowania słuchawek, pełniąc jednocześnie rolę mobilnego banku energii. Więcej informacji o tego typu modelach znajdziesz w artykule: „Słuchawki True Wireless – co to? Jakie wybrać? Poradnik”.

Słuchawki możemy również podzielić, biorąc pod uwagę sposób obudowania przetwornika elektroakustycznego. Wyróżniamy wówczas:

• Słuchawki otwarte – są to słuchawki, w których za przetwornikiem elektroakustycznym znajduje się zwykle ażurowa osłona. Pozwala ona na swobodny przepływ powietrza wytwarzanego podczas pracy słuchawek. Rozwiązanie to pozwala na uzyskanie bardzo dobrej jakości dźwięku. Konstrukcja otwarta spotykana jest przede wszystkim w droższych modelach nausznych, a nawet słuchawkach klasy hi-end. Zapewnia „oddychanie” uszom użytkownika, podobnie jak np. słuchawki bezprzewodowe douszne. Nie ma tu więc zbyt dobrej izolacji od hałasów otoczenia. Dźwięk odtwarzany przez słuchawki otwarte będzie też w pewnym stopniu wydostawał się na zewnątrz.
• Słuchawki zamknięte – konstrukcja zamknięta, ze względu na szczelnie zabudowany przetwornik elektroakustyczny, zapewnia dobrą izolację użytkownika od dźwięków otoczenia. Stosowana jest zarówno w słuchawkach dokanałowych, jak i nausznych. Modele o budowie zamkniętej charakteryzują się też nieco innym brzmieniem niż słuchawki otwarte – bogatszym zwłaszcza w niskie tony. Do wad modeli zamkniętych możemy z kolei zaliczyć znacznie słabszą wentylację kanału usznego. Może to powodować dyskomfort przy długotrwałym użytkowaniu takich słuchawek.
• Słuchawki półotwarte – modele tego typu są pewnego rodzaju kompromisem między dwiema wspomnianymi przed chwilą konstrukcjami – otwartą i zamkniętą. Są jednak stosunkowo rzadko spotykane na rynku. Producenci słuchawek półotwartych w różny sposób i z rozmaitym skutkiem łączą elementy stosowane w modelach otwartych i zamkniętych. Efektem prac są niekiedy audiofilskie, wyjątkowe konstrukcje, takie jak np. LCDi4 marki Audeze.

Istotny jest też podział modeli uwzględniający późniejsze przeznaczenie słuchawek. Pod tym względem najpopularniejsze są:

• Słuchawki uniwersalne – niezwykle zróżnicowana grupa modeli znajdująca szerokie zastosowanie – od odtwarzania muzyki z urządzeń mobilnych, przez komputery po domowe systemy audio. W zależności od wykorzystywanych materiałów różna jest jakość wykonania, a co się z tym wiąże także brzmienia słuchawek. Rozmaitość modeli oferowanych w tym segmencie rynku sprawia, że możesz dopasować słuchawki do Twoich preferencji zarówno pod względem cenowym, brzmieniowym jak i funkcjonalnym.
• Słuchawki audiofilskie – modele z tej grupy oferują najlepsze brzmienie. Są to najczęściej słuchawki nauszne lub wokółuszne przewodowe z dużymi przetwornikami elektroakustycznymi. W tego typu modelach wykorzystuje się wyjątkowej jakości materiały, a także rozmaite rozwiązania techniczne, często opatentowane przez producentów. To wszystko ma sprawić, że słuchawki będą perfekcyjnie brzmieć i doskonale się prezentować. Modele opracowywane specjalnie z myślą o melomanach to z reguły droższe konstrukcje. Przed zakupem warto więc przeprowadzić testy odsłuchowe, by przekonać się, który model najlepiej nam odpowiada m.in. pod względem jakości brzmienia i komfortu użytkowania. Jeśli zdecydujesz się na audiofilski model nauszny lub wokółuszny, przydatnym dodatkiem może okazać się solidny stojak na słuchawki.
• Słuchawki studyjne – są to modele opracowywane z myślą o zastosowaniu ich m.in. do odsłuchu nagrań w domowym lub profesjonalnym studiu. Słuchawki te zapewniają czyste, a jednocześnie naturalne brzmienie. Dzięki temu realizator dźwięku może mieć doskonałą kontrolę nad miksowanymi ścieżkami dźwiękowymi. W zależności od zastosowania i preferencji użytkownika, wśród słuchawek studyjnych znajdziesz zarówno modele o konstrukcji otwartej, jak i zamkniętej (izolującej słuchacza od dźwięków otoczenia).
• Słuchawki gamingowe – modele opracowane specjalnie z myślą o graczach, zarówno tych komputerowych, jak i konsolowych. Zapewniają bardzo dobrej jakości dźwięk i pozwalają usłyszeć nawet najmniejsze detale podczas rozgrywek. W słuchawkach tego typu nie brakuje innowacyjnych rozwiązań technicznych, które pozwalają uzyskać przewagę nad innymi graczami. Zaliczamy do nich m.in. odtwarzanie dźwięku 3D (wirtualnego dźwięku przestrzennego). Słuchawki gamingowe to z reguły konstrukcje nauszne przewodowe lub bezprzewodowe. Wyposażane są w Jest on zwykle umieszczany na pałąku, co pozwala na wygodną komunikację online ze współgraczami.
• Słuchawki do rozmów (telekonferencji) – pod względem konstrukcji przypominają podstawowe słuchawki gamingowe – są wyposażone w mikrofon (zwykle ulokowany na pałąku). Głównym zadaniem tego typu słuchawek jest zapewnienie dobrej jakości dźwięku podczas komunikacji online, a także komfortu użytkowania. Są to najczęściej lekkie, nauszne modele.
• Słuchawki sportowe – od modeli towarzyszących użytkownikowi podczas różnego typu aktywności fizycznych wymaga się przede wszystkim wygody użytkowania i zwiększonej odporności mechanicznej. Z tych powodów konstrukcje dla aktywnych to bardzo często słuchawki bezprzewodowe douszne, które są odporne w pewnym stopniu na pot i wodę, a niekiedy także na pył. W słuchawkach sportowych stosuje się różnego typu mocowania, które powodują, że słuchawki dobrze trzymają się głowy użytkownika.
• Słuchawki do telefonu – jest to poniekąd podobna grupa modeli do tych wykorzystywanych przez sportowców. Jednak od słuchawek przeznaczonych do współpracy ze smartfonami czy tabletami nie wymaga się już zwiększonej odporności na pot, czy wodę (choć również może ona występować w tego typu konstrukcjach). Ważnym elementem jest z kolei mikrofon, który po podłączeniu słuchawek do smartfona pozwala na prowadzenie połączeń telefonicznych. Modele do urządzeń mobilnych to więc przede wszystkim słuchawki z mikrofonem. Tego typu słuchawki doskonale sprawdzą się nie tylko w domu, ale również w podróży, np. środkami komunikacji publicznej.

Przetworniki dynamiczne i słuchawki planarne

Słuchawki wykorzystują różnego typu przetworniki elektroakustyczne. Najpopularniejsze są przetworniki dynamiczne. Pod względem budowy przypominają one głośniki stosowane w kolumnach. Mogą je mieć zarówno najtańsze słuchawki douszne, słuchawki gamingowe, jak i drogie, audiofilskie słuchawki nauszne do systemów stereo. Brzmienie przetworników dynamicznych zależy w dużej mierze od materiałów zastosowanych do produkcji.

Na rynku, zwłaszcza wśród hi-endowych konstrukcji, znajdziesz również tzw. słuchawki planarne (zwane także ortodynamicznymi). Wykorzystują one cienką, a tym samym niezwykle lekką membranę. Jest ona połączona z cewką i współpracuje z silnymi magnesami (zawieszona w silnym polu magnetycznym). Rozwiązanie to jest pozbawione wielu ograniczeń, które pojawiają się w modelach z przetwornikami dynamicznymi. Przejawia się to w bardziej szczegółowym i precyzyjnym brzmieniu. Przykładem planarnych słuchawek gamingowych jest model Mobius marki Audeze. Wśród tego typu konstrukcji nie brakuje również audiofilskich modeli. Reprezentantem tej grupy jest LCD-4z, również marki Audeze.

Słuchawki – najważniejsze zalety

Słuchawki to wyjątkowy sprzęt audio, dzięki któremu możemy cieszyć się dobrej jakości brzmieniem nie tylko w domu, ale także poza nim. Zastosowań słuchawek jest wiele. Bogata oferta modeli dostępnych na rynku pozwala dobrać taki, który będzie perfekcyjnie dopasowany do potrzeb użytkownika. Słuchawki to poniekąd bardzo osobisty sprzęt audio. Powinien być zatem dobierany nie tylko pod względem jakości dźwięku, ale także funkcjonalności, wygody użytkowania i wzornictwa.

Odpowiednio dopasowany model zapewni nam doborowe „towarzystwo” zarówno podczas spacerów, treningów, jak i podróży komunikacją miejską. Z kolei w domowym zaciszu słuchawki umożliwiają dyskretne odtwarzanie dźwięku np. z telewizora czy domowego systemu audio. Dzięki temu nie będziemy przeszkadzać pozostałym domownikom, co docenimy zwłaszcza w porach wieczornych i w nocy.

Większość modeli wyposażana jest obecnie w mikrofon. Słuchawki z mikrofonem pozwalają na wygodne porozumiewanie się przez telefon, czy też rozmaite komunikatory internetowe. Z punktu widzenia gracza słuchawki z mikrofonem będą z kolei niezastąpionym atrybutem wyposażenia stanowiska gamingowego. Ułatwiają nie tylko komunikację online, ale także lokalizację źródeł dźwięku podczas rozgrywek, np. w popularne strzelanki.

Słuchawki – główne cechy

Kupując słuchawki, nie należy zapominać o najważniejszych cechach, jakimi wyróżnia się ten sprzęt audio. Pomoże to w podjęciu ostatecznej decyzji zakupowej i wyborze modelu, który w największym stopniu będzie odpowiadał naszym wymaganiom. Wybierając słuchawki warto wziąć pod uwagę:

• Rodzaj połączenia ze źródłem dźwięku – w pierwszej kolejności należy wybrać między słuchawkami bezprzewodowymi a przewodowymi i typem połączenia ich ze źródłem dźwięku, z którego będziemy korzystać. Do domowego systemu audio najlepszy może okazać się model wyposażony w przewód słuchawkowy ze złączem jack 6,3 lub 3,5 mm (tzw. mini jack), a do komputera dobrym rozwiązaniem mogą być słuchawki na USB lub słuchawki bezprzewodowe. Wygodną współpracę ze smartfonem zapewnią natomiast słuchawki bezprzewodowe.
• Obecność mikrofonu – jeśli sprzęt ma być wykorzystywany do rozmów telefonicznych lub przez komunikatory internetowe, wówczas niezastąpione będą słuchawki z mikrofonem. Może on być umieszczony na przewodzie słuchawkowym, specjalnym pałąku lub stanowić integralną część obudowy przetwornika elektroakustycznego. Wiele zależy od tego, czy mamy do czynienia ze słuchawkami bezprzewodowymi czy przewodowymi.
• Wygodę użytkowania – wiąże się ona bezpośrednio z typem konstrukcji, a więc wielkością słuchawek oraz późniejszym przeznaczeniem sprzętu, który chcemy kupić. W zastosowaniach domowych dobrze sprawdzić się mogą duże, słuchawki bezprzewodowe lub przewodowe nauszne, np. wyposażone w miękkie nauszniki i regulowany, wyściełany pałąk. Z kolei w plenerze, czy też podczas treningów na siłowni, komfortowe użytkowanie zapewnią przede wszystkim lekkie słuchawki douszne lub dokanałowe, zwłaszcza te bezprzewodowe.
• Parametry techniczne urządzenia – wybierając słuchawki, powinniśmy uwzględniać także specyfikację techniczną sprzętu. Choć pasmo przenoszenia nie powie tam tyle o brzmieniu słuchawek, co samodzielne przetestowanie urządzenia, to już np. impedancja słuchawek (w wypadku modeli przewodowych) może mieć spore znaczenie. Zwłaszcza jeśli mamy do czynienia ze słuchawkami klasy hi-end, wymagającymi do poprawnej współpracy dobrej jakości wzmacniacza słuchawkowego. Jeśli obawiasz się o właściwy dobór słuchawek i wzmacniacza, możesz nabyć gotowy zestaw urządzeń, który proponuje sprzedawca.

Aktywna redukcja szumów (ANC)

Szczególną grupą słuchawek są konstrukcje wykorzystujące funkcję aktywnej redukcji szumów – ANC (od ang. Active Noise Cancelling). Rozwiązanie to pozwala znacznie zmniejszyć poziom dźwięków docierających z otoczenia do uszu użytkownika. Zależnie od tego, czy mamy do czynienia ze słuchawkami dousznymi, dokanałowymi, czy też dużymi modelami nausznymi, moduł odpowiedzialny za technikę ANC może być nieco inaczej zaimplementowany. Różna jest też jego złożoność. Działanie aktywnej redukcji szumu opiera się jednak z reguły na podobnej zasadzie. Wykorzystuje ona mikrofony, które rejestrują dźwięk otoczenia oraz specjalne układy DSP (od ang. Digital Signal Processing). W rezultacie wytwarzany jest sygnał „antyhałasowy” (o odwróconej fazie), który po nałożeniu na pierwotny sygnał szumu w idealnym przypadku daje kompletną ciszę po stronie hałasów z zewnątrz.