1080p

Rozdzielczość popularnie określana również jako Full HD. Ten tryb wideo charakteryzuje się 1920 pikselami wyświetlanymi na ekranie w poziomie i 1080 pikselami w pionie (1920 x 1080 pikseli). Litera „p” oznacza tzw. skanowanie progresywne, czyli wyświetlanie kolejnoliniowe (bez przeplotu).

10K

Rozdzielczość 10240 x 4320 pikseli; w praktyce jest to poszerzony standard 8K UHD, w którym rozdzielczość w poziomie wynosi 7680 pikseli, a liczba pikseli w pionie jest identyczna. Rozdzielczość 10K (z kompresją) wspierana jest przez standard HDMI 2.1, ale obecnie używana głównie w celach komercyjnych, przemysłowych i specjalistycznych.

120fps

120 klatek na sekundę; w połączeniu z materiałem wideo w rozdzielczości 4K pozwala uzyskać ostre jak brzytwa obrazy z ultraszybkim ruchem. Dzięki temu zarówno transmisje sportowe, filmy akcji, jak i gry w wysokiej rozdzielczości prezentują się znacznie lepiej. Ten tryb wyświetlania obsługiwany jest np. przez PlayStation 5 i Xbox Series X.

24fps

24 klatki na sekundę; Jest to kinowy standard wyświetlania obrazu. Został określony jako minimalna prędkość wymagana do uchwycenia ruchu na filmie, przy jednoczesnym zachowaniu realistycznego ruchu. Nawet jeśli film jest kręcony z większą liczbą klatek na sekundę, często jest produkowany i wyświetlany właśnie z prędkością 24 kl./s. Większość filmów fabularnych i nowoczesnych programów telewizyjnych jest kręcona i oglądana z prędkością 24 kl./s.

2K

Rozdzielczość obrazu zdefiniowana przez konsorcjum DCI (Digital Cinema Initiatives) jako 2048 x 1080 pikseli. W praktyce standard rozdzielczości DCI 2K niewiele różni się od 1080p. DCI 2K ma jednak większą rozdzielczość poziomą (w wypadku 1080p wynosi ona 1920 pikseli).

30fps i 25fps

30 klatek na sekundę; standard wyświetlania obrazu wykorzystywany w NTSC (National Television System Committee) – systemie opracowanym dla telewizji analogowej. Został wybrany ze względu na idealną synchronizację ze standardem zasilania 60 Hz, stosowanym m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie czy Meksyku. W systemie PAL (Phase Alternating Line), używanym m.in. w Europie i Australii, obraz wyświetlany jest z częstotliwością 25 klatek na sekundę (ze względu na standard częstotliwości zasilania 50 Hz, stosowany w tej części świata).

4K

Standard wysokiej rozdzielczości obrazu, którego nazwa wzięła się od wartości ok. 4 tys. pikseli w poziomie. W zależności od przyjętego standardu możemy wyróżnić kilka wariantów rozdzielczości 4K. W telewizji za obowiązujący uznaje się wariant 3840 x 2160 pikseli, określany popularnie jako Ultra HD i zapewniający proporcje obrazu 16:9. W przemyśle filmowym wykorzystuje się rozdzielczość 4096 x 2160 (DCI 4K).

60fps

60 klatek na sekundę; wyższa liczba klatek obrazu wyświetlana w ciągu sekundy, niezbędna do uzyskania płynniejszego ruchu. Znajduje wykorzystanie głównie w konsolach do gier.

8K

Rozdzielczość 7680 x 4320 pikseli, określana również jako 8K UHD. Jest obsługiwana przez HDMI w wersji 2.1. Zapewnia niezwykle wciągające wrażenia wizualne z 2-krotnie wyższą rozdzielczością poziomą i pionową w porównaniu do 4K w wersji Ultra HD, a tym samym 4-krotnie większą liczbą pikseli tworzących obraz. W połączeniu z częstotliwością odświeżania obrazu wynoszącą 60 Hz pozwala uzyskać płynne i ostre wyświetlanie scen, nawet tych z bardzo dynamicznym ruchem obiektów prezentowanych na ekranie.

ALLM

Auto Low Latency Mode; automatyczny tryb o niskiej latencji; umożliwia np. telewizorowi automatyczne uruchomienie „trybu gry”, a tym samym natychmiastowe wprowadzenie odpowiednich ustawień w celu osiągnięcia płynnego, wolnego od opóźnień wyświetlania obrazu.

ARC

Audio Return Channel; zwrotny kanał audio wykorzystywany w standardzie HDMI od wersji 1.4. Umożliwia przesyłanie dźwięku np. z telewizora do soundbara lub amplitunera kina domowego za pomocą kabla HDMI, zapewniając większą prostotę i elastyczność konfiguracji systemu. Złącze HDMI obsługujące zwrotny kanał audio jest często odpowiednio oznaczone na obudowie urządzenia.

Częstotliwość wyświetlania klatek

Parametr obrazu wyrażany zwykle w kl./s (klatkach na sekundę) lub fps (od ang. frames per second). Określa częstotliwość (szybkość), z jaką na ekranie pojawiają się kolejne obrazy zwane klatkami. Termin ten dotyczy m.in. kamer studyjnych, jak i kamer wideo, grafiki komputerowej czy też systemów przechwytywania ruchu. W zależności od tego, z jakim sprzętem mamy do czynienia liczba klatek na sekundę może przyjmować nieco inne wartości, np. w kinie stosuje się 24 kl./s., a w grach FPS jest zmienny i zależy m.in. od wydajności urządzenia (np. komputera).

DCI 4K

Rozdzielczość obrazu zdefiniowana przez konsorcjum DCI (Digital Cinema Initiatives) jako 4096 x 2160 pikseli. Standard DCI 4K w praktyce niewiele różni się od popularnego w telewizorach Ultra HD. DCI 4K ma jednak większą rozdzielczość poziomą (w wypadku Ultra HD wynosi ona 3840 pikseli). Są to zatem dwa różne standardy.

DCI-P3

Przestrzeń kolorów RGB opracowana z myślą o cyfrowej projekcji filmów z amerykańskiego przemysłu filmowego.

Dolby Vision

Opracowany i licencjonowany przez Dolby Laboratories tryb HDR (High Dynamic Range), podobny do HDR10+. Został wprowadzony już w 2014 r. Wykorzystuje dynamiczne metadane dla każdej klatki materiału wideo i 12-bitową przestrzeń kolorów (w HDR10+ jest ona 10-bitowa) na wszystkich etapach przetwarzania obrazu – od tworzenia treści i produkcję po transmisję i odtwarzanie. Może być wykorzystywany również dla wideo w rozdzielczości 8K.

DSC

Display Stream Compression; jest bezstratnym algorytmem kompresji obrazu opracowanym przez stowarzyszenie VESA (Video Electronics Standards Association). Zapewnia niskie opóźnienia i bazuje na przestrzeni kolorów YCoCg. Wersja DSC 1.2a tego rozwiązania może być wykorzystana do uzyskania wyższych rozdzielczości niż 8K (przy 60 kl./s, podpróbkowaniu 4:2:0 i 10-bitowej głębi kolorów), jak np. 8K (przy 120 kl./s), a nawet 10K (przy 120 kl./s). VESA DSC 1.2a obsługuje również rozdzielczość 4K (przy 50 lub 60 kl./s) z HDR z tą korzyścią, że umożliwia działanie przy znacznie niższych szybkościach łącza.

Dynamiczny HDR

Zawansowana technika zapewniająca wyświetlanie obrazu z szeroką dynamiką kolorów, a tym samym większą jasnością i liczbą szczegółów. W przeciwieństwie do standardowego trybu HDR (High Dynamic Range), w którym parametry przetwarzania są zdefiniowane z góry dla całego materiału wideo, dynamiczny HDR sprawia, że każdy moment filmu jest wyświetlany z idealnymi wartościami głębi, szczegółowości, jasności, kontrastu i szerszej palety kolorów — scena po scenie, a nawet klatka po klatce.

eARC

Enhanced Audio Return Channel; ulepszony zwrotny kanał audio będący rozwinięciem rozwiązania ARC. Jest wykorzystywany w standardzie HDMI w wersji 2.1. Rozwiązanie to upraszcza konfigurację systemu audio-wideo i zapewnia większą optymalizację dźwięku oraz możliwość automatycznego wykrywania połączonych ze sobą komponentów audio. eARC obsługuje najnowsze formaty audio o dużej przepływności z częstotliwością próbkowania do 192 kHz i 24-bitową rozdzielczością. Pozwala na przesyłanie nieskompresowanego dźwięku wielokanałowego, np. dla systemów kina domowego 5.1 i 7.1. Obsługuje również takie standardy jak np. DTS-HD Master Audio, DTS:X, Dolby TrueHD i Dolby Atmos.

FRL

Fixed Rate Link; technika sygnalizacyjna, która zastępuje rozwiązanie TMDS (ang. Transition Minimized Differential Signaling), obsługiwana przez standard HDMI w wersji 2.1. FRL jest niezbędna do osiągnięcia wyższych, nieskompresowanych rozdzielczości powyżej 4K (przy 60 kl./s), a także dużej przepustowości – do 48 Gb/s. Jest również wymagana do transportu skompresowanego wideo, co z kolei pozwala na poprawne działanie przy niższych szybkościach transmisji danych lub obsługę ultrawysokich rozdzielczości, jak np. 10K (przy 120 kl./s). Należy pamiętać, że specyfikacja HDMI 2.1 nadal wymaga obsługi TMDS w celu zapewnienia kompatybilności wstecznej ze starszymi urządzeniami wykorzystującymi to rozwiązanie.

Gama kolorów

Gama kolorów, znana również jako „przestrzeń kolorów”, definiuje całkowitą paletę kolorów dostępnych dla wyświetlacza. Najczęstsze użycie odnosi się do podzbioru kolorów, które można dokładnie przedstawić w danych okolicznościach, na przykład w określonej przestrzeni kolorów lub przez określone urządzenie wyjściowe.

Głębia koloru

Parametr obrazu określany liczbą bitów wykorzystywanych do zakodowania koloru pojedynczego piksela w przestrzeni barw, którą zwykle jest RGB (nazwa RGB pochodzi od pierwszych liter anglojęzycznych nazw trzech podstawowych kolorów ją tworzących – czerwonego, zielonego i niebieskiego). Obecnie najpopularniejsze są trzy odmiany głębi kolorów – 8-, 10- i 12-bitowa. Głębia 8-bitowa to 256 wartości dla R, G i B, czyli 256 x 256 x 256 = 16 777 216 kolorów. Jest to standard używany m.in. dla płyt DVD i Blu-ray. Głębia 10-bitowa to 1024 wartości dla każdego z trzech podstawowych R, G i B, czyli 1024 x 1024 x 1024 = 1 073 741 824 kolorów). Stanowi ona standard dla Blu-ray UHD. Głębia 12-bitowa to 4096 wartości dla R, G i B, czyli 4096 x 4096 x 4096 = 68 719 476 736 kolorów.

HDCP

High-bandwidth Digital Content Protection; licencjonowany protokół ochrony danych cyfrowych przesyłanych przy dużej przepustowości. Celem HDCP jest zabezpieczenie przed kopiowaniem treści objętych prawami autorskimi, przesyłanych np. z urządzenia źródłowego do telewizora, zazwyczaj z wykorzystaniem połączenia HDMI, DVI lub DisplayPort. Protokół HDCP jest wymagany do strumieniowego przesyłania usług, takich jak np. Netflix, z urządzenia podłączonego do telewizora.

Więcej informacji o kablach HDMI znajdziesz także w naszych poradnikach:

• HDMI – czym jest ARC, eARC, HDMI CEC?
• [Wideo] Nowe przewody Audioquest HDMI 2.1 48Gbps | Prezentacja
• Jaki kabel HDMI wybrać? Poradnik zakupowy

HDMI

High Definition Multimedia Interface; interfejs multimedialny umożliwiający transfer sygnału wysokiej rozdzielczości. Pozwala na przesyłanie cyfrowego dźwięku i obrazu jednym kablem. Został opracowany w grudniu 2002 r. Najnowsza odmiana – HDMI 2.1 – pochodzi z listopada 2017 r.

HDMI 1.4

Wersja charakteryzująca się przepustowością 10,2 Gb/s. Umożliwia uzyskanie rozdzielczości do 4K (przy 24 kl./s). Najczęściej jednak używana do transmisji sygnału Full HD (1080p). Wprowadzono w niej szereg udoskonaleń: ARC, HDMI CEC i HDCP 1.4.

HDMI 2.0

Wersja standardu HDMI umożliwiająca osiągnięcie przepustowości 18 Gb/s, rozdzielczości 4K (przy 60 kl./s) i 8K (przy 30 kl./s). Standard ten jest najczęściej używany do przesyłania sygnału w rozdzielczości 4K UHD. Obsługuje tryb HDR, 32 kanały audio (do częstotliwości próbkowania 1536 kHz) dla Dolby Atmos i DTS:X, współczynnik proporcji obrazu 21:9 i protokół HDCP 2.2.

HDMI 2.1

Jest to najnowsza obecnie obowiązująca wersja interfejsu HDMI. Obsługuje szereg wysokich rozdzielczości obrazu i częstotliwości odświeżania, w tym 4K (przy 120 kl./s), 8K (przy 60 kl./s), a nawet rozdzielczość 10K. Wspierane są również zaawansowane tryby HDR, a przepustowość została zwiększona do 48 Gb/s. Obsługuje protokół HDCP w wersji 2.3.

HDMI CEC

HDMI Consumer Electronics Control; funkcja stosowana w HDMI przeznaczona do sterowania urządzeniami połączonymi z wykorzystaniem tego standardu za pomocą tylko jednego pilota. Dzięki temu poszczególne urządzenia z obsługą HDMI CEC mogą sobą wzajemnie sobą sterować, bez dodatkowej interwencji użytkownika (maksymalnie do 15 urządzeń), np. uruchamiając dekoder telewizji satelitarnej automatycznie włączymy również telewizor.

HDMI Ultra High Speed

Jest to pierwsza odmiana kabla HDMI zdefiniowana przez HDMI Forum. Kable sygnowane jako Ultra High Speed zgodne z rygorystycznymi specyfikacjami, które zostały opracowane w celu zapewnienia obsługi trybów wideo wysokiej rozdzielczości, takich jak 4K dla 50, 60, 100 i 120 kl./s i 8K dla 50 i 60 kl./s, a także nowych funkcji, takich jak eARC (rozszerzony zwrotny kanał audio) i VRR (ang. Variable Refresh Rate; zmienna częstotliwość odświeżania). Ultraszybkie kable HDMI przekraczają wymagania najnowszych międzynarodowych standardów EMI (definiujących odporność na zakłócenia elektromagnetyczne), aby znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo zakłóceń pochodzących od rozwiązań bezprzewodowych, takich jak np. łączność Wi-Fi.

HDR10+

High Dynamic Range 10+; technika przetwarzania wideo, która w odróżnieniu od wersji HDR10, wykorzystuje dynamiczne metadane. HDR10+ odwzorowuje parametry obrazu w trybie scena po scenie, a nawet klatka po klatce. Dynamiczne mapowanie tonów różni się od statycznego (np. HDR10) wykorzystaniem innej krzywej tonalnej dla każdej ze scen, zamiast pojedynczej krzywej tonalnej zastosowanej dla całego filmu. HDR10+ to domyślny wariant dynamicznych metadanych wykorzystywany w ramach standardu HDMI 2.1. W przeciwieństwie do Dolby Vision, HDR10+ jest wolny od opłat licencyjnych.

HFR

High Frame Rate; wysoka liczba klatek na sekundę wykorzystywana podczas wyświetlania obrazu. Określa liczbę klatek na sekundę wyższą niż standardowe 24, 25 czy 30 kl./s. Pozwala uzyskać płynne i realistyczne wrażenia wizualne (np. w trylogii Hobbit użyto 48 klatek na sekundę, ale jest to jeden z nielicznych przykładów z Hollywood wykorzystujący HFR).

HLG

Hybrid Log Gamma; wstecznie kompatybilny, „hybrydowy” tryb HDR (High Dynamic Range), opracowany wspólnie przez BBC i NHK. Wykorzystuje 10-bitową przestrzeń kolorów. Daje możliwość kodowania szerokiego zakresu dynamicznego, przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z istniejącymi standardami transmisji stosowanymi w SDR (standardowym zakresie dynamiki obrazu). Standard HLG jest wolny od opłat licencyjnych.

Podpróbkowanie 4:2:0

Ten sposób podpróbkowania zapisuje i transmituje tylko jeden kanał koloru na linię (drugi kanał jest odzyskiwany z poprzedniej linii). To powoduje, że materiał wideo zapisany w 4:2:0 zajmuje o połowę mniej miejsca niż ten zakodowany z wykorzystaniem podpróbkowania 4:2:2. Format 4:2:0 jest stosowany m.in. w programach telewizyjnych i filmach.

Podpróbkowanie 4:2:2

W tym sposobie podpróbkowania dwa składniki chrominancji są próbkowane przy połowie poziomej częstotliwości próbkowania luma, zmniejszając w ten sposób poziomą chrominancję o połowę. Choć tracimy część danych dotyczących koloru, to obraz wciąż ma dobrą jakość. Materiał wideo zakodowany z wykorzystaniem podpróbkowania 4:2:2 zajmuje o 2/3 mniej miejsca niż przy 4:4:4.

Podpróbkowanie 4:4:4

Każdy z trzech składników modelu przestrzeni kolorów YCbCr ma tę samą częstotliwość próbkowania, co oznacza, że podpróbkowanie tutaj nie występuje (nie ma kompresji obrazu). Wyświetlacze zawsze będą działać w 4:4:4, ale muszą interpolować obraz, gdy będą podawane sygnały 4:2:2 lub 4:2:0.

Podpróbkowanie chrominancji

Sposób kodowania obrazów stosowany w rozmaitych algorytmach kompresji danych. Wykorzystuje fakt, że ludzkie oko jest bardziej wrażliwe na luminancję niż na kolor. Na przykład kodowanie YCbCr umożliwia podpróbkowanie rozdzielczości kanałów Cb (niebieski składnik chromatyczny – różnica między luminancją a niebieskim) i Cr (czerwony składnik chromatyczny – różnica między luminancją a czerwonym), a Y to składowa luminancji.

Przepustowość 48 Gb/s

Maksymalna wartość przepustowości, jaką zapewnia standard HDMI 2.1. Osiągnięto ją dzięki zastosowaniu czterech zbalansowanych par audio-wideo obsługujących technikę Fixed Rate Link (FRL), zdolnych do transferu o przepustowości 12 Gb/s każda.

QFT

Quick Frame Transport; szybki transport ramki to rozwiązanie, które zmniejsza opóźnienia, zapewniając tym samym płynniejszą rozgrywkę. QFT przesyła każdą klatkę ze zwiększoną szybkością, co w konsekwencji powoduje zmniejszenie odstępu czasowego między przygotowaniem klatki do transportu a jej pełnym wyświetleniem na ekranie urządzenia docelowego (np. telewizora). Szybki transport ramki ma wpływ na czas reakcji w grach.

QMS

Quick Media Switching, czyli szybkie przełączanie mediów to funkcja wykorzystywana w standardzie HDMI 2.1. Eliminuje opóźnienie, które może powodować „puste ekrany” pojawiające się tuż przed zmianą trybu wyświetlania obrazu.

Rec. 2020

Standard znany także jako ITU-R BT.2020. Definiuje różne aspekty obrazu wysokiej rozdzielczości ze standardowym zakresem dynamiki (SDR) i szeroką paletą kolorów (WCG), a także rozdzielczość, liczbę klatek na sekundę ze skanowaniem progresywnym, głębię bitową, kolory podstawowe, RGB i przestrzeń kolorów typu YCbCr oraz podpróbkowanie i korekcję gamma. BT.2020 odnosi się do dwóch standardowych formatów obrazu – 38040 x 2160 pikseli (Ultra HD) i 7680 x 4320 pikseli (8K). Oba formaty mają współczynnik proporcji obrazu 16:9. Standard Rec.2020 obsługiwany jest przez HDMI 2.0.

Rec. 709

Rekomendacja dotycząca sposobu kodowania i charakterystyki sygnału telewizyjnego dla obrazu wysokiej rozdzielczości. Jest nazywana również BT.709 i ITU 709. Standaryzuje format telewizji wysokiej rozdzielczości o panoramicznych proporcjach (16:9). Pierwszą wersję standardu zatwierdzono w 1990 r. Ta przestrzeń kolorów została wykorzystana dla płyt DVD i Blu-ray. Najnowsza wersja rekomendacji pochodzi z 2015 r. (BT.709-6).

Rozdzielczość wideo

Rozdzielczość obrazu telewizora, monitora komputerowego lub innego urządzenia wyświetlającego to liczba odrębnych pikseli w każdym wymiarze (w poziomie i pionie), które można wyświetlić. Na przykład rozdzielczość 1920 x 1080 (Full HD) oznacza, że sprzęt jest w stanie przetworzyć 1920 pikseli w poziomie i 1080 pikseli obrazu w pionie.

VRR

Variable Refresh Rate; zmienna częstotliwość odświeżania obrazu. Rozwiązanie to zmniejsza lub eliminuje opóźnienia, „zacinanie się” lub „zrywanie” klatek, zapewniając płynniejszy i bardziej szczegółowy obraz. Umożliwia zróżnicowanie liczby wyświetlanych klatek na sekundę w zależności od dynamiki akcji prezentowanej na ekranie.