STAX SR-L700 MkII to technologiczny potomek legendarnych słuchawek elektrostatycznych SR-Lambda, które zadebiutowały pod koniec lat siedemdziesiątych i błyskawicznie zdobyły serca melomanów, mnóstwo nagród, a z czasem status kultowego produktu, który przyczynił się do zbudowania światowej renomy japońskiej marki STAX. Poprzeczka jest więc zawieszona bardzo wysoko, ciekawość rozbudzona, czas zatem sprawdzić, jak one faktycznie brzmią.
Spis treści:
STAX SR-L700 MKII – wygląd i kluczowe cechy techniczne
STAX to japońska marka, która powstała w 1938 roku i chociaż wcześniej produkowała też głośniki, mikrofony, gramofony i wkładki gramofonowe, ostatecznie skupiła się tylko na wzmacniaczach słuchawkowych i słuchawkach, ale bardzo specyficznych, bo elektrostatycznych. Więcej na temat długiej i niezwykłej historii tej firmy dowiesz się z artykułu „STAX – co to za marka? Niemal 100 lat tradycji”, do lektury którego gorąco zachęcam, bo jest to naprawdę bardzo ciekawa opowieść, a my wróćmy do SR-L700 MKII.
Pierwsze, co rzuca się w oczy, to nietypowy wygląd. Urządzenie ma niezwykle charakterystyczne, prostokątne i ażurowe nauszniki, które wyglądają bardzo retro, jakby żywcem wyjęte z innej epoki. Nie przypominają żadnych innych słuchawek, które można zobaczyć na rynku audio i mimo swojej oryginalnej stylistyki naprawdę mogą się podobać.
Wewnątrz aluminiowych nauszników kryją się cienkie membrany przetworników elektrostatycznych, które są zrobione z polimeru wielkocząstkowego i podłączone do dwóch elektrod stałych. Niemal całą konstrukcję wewnętrzną można sobie łatwo obejrzeć, ponieważ nauszniki są ażurowe i dobrze widać, co się w nich znajduje.
Aluminiowy pałąk, który łączy nauszniki, zapewnia sztywność całej konstrukcji i bardzo dobre dopasowanie słuchawek do głowy użytkownika. Urządzenie wyposażone jest w wymienny przewód słuchawkowy, wykonany z miedzi OFC o bardzo dużej czystości. A skoro przewód można łatwo odłączyć, to w razie potrzeby można go sobie wymienić na inny. Stwarza to pole do wielu ciekawych eksperymentów z okablowaniem.
STAX SR-L700 MKII – komfort użytkowania
Inżynierowie STAX-a twierdzą, że konstrukcja SR-L700 MKII, obejmująca również specjalnie zaprojektowany pałąk z aluminium, o którym już wspominałem, została dopracowana pod kątem wygody użytkowania, a wprowadzone udoskonalenia techniczne wpływają na jeszcze lepsze dopasowanie słuchawek. I okazuje się, że nie są to tylko gładkie, marketingowe słówka. Wrażenia z użytkowania słuchawek STAX potwierdzają wszystkie zapewnienia. Urządzenie jest niesamowicie lekkie (waży jedynie 371 g) i wygodne. Znakomicie leży na głowie i w czasie długich odsłuchów szybko zapomina się o jego obecności. Zostaje tylko muzyka.
STAX SR-L MKII – zestaw odsłuchowy
Słuchawek elektrostatycznych STAX SR-L700 MKII słuchałem w połączeniu ze znakomitym wzmacniaczem słuchawkowym Stax SRM-700T i odtwarzaczem sieciowym ROSE RS150B. W systemie wykorzystano okablowanie Audioquest. Tu nie mogło być żadnych kompromisów. Tylko najlepsze komponenty.
Każdy kto rozważa zakup słuchawek elektrostatycznych STAX, powinien wiedzieć, że potrzebują one bardzo dużo prądu i po porostu muszą współpracować ze wzmacniaczem słuchawkowym, którego zakup jest w ich przypadku obowiązkowy.
STAX SR-L MKII – wrażenia odsłuchowe
Przetworniki elektrostatyczne mają swoje charakterystyczne brzmienie. Można się w nim dosłuchać wielu fascynujących zalet, ale nie jest całkowicie pozbawione wad. Jednak o tych drugich nie myśli się zbyt wiele. Bo w tym dźwięku można się zakochać od pierwszego słuchania, a wątpliwości pojawiają się dopiero wtedy, gdy emocje trochę opadną.
Zacząłem odsłuch od triphopowego albumu Massive Attack „Mezzanine”. Znam tę płytę doskonale i byłem ciekawy jak zabrzmi gęsta, brudna elektronika, pulsująca niskim elektrycznym basem. No i już pierwszy kawałek – „Angel” – pokazuje z czym mamy do tu czynienia.
Charakterystyczne pulsowanie basu, które prowadzi ten kawałek, jest bardzo lekkie, delikatne i niejako pozbawione dynamicznego pazura, ale jednocześnie nie brakuje mu tempa i ma piękną wielowymiarową fakturę. Głos Horacego Andy jest świetnie zarysowany. Dociążony, realistyczny, a mimo to lekki, wręcz zwiewny. Jakby SR-L MKII łączyły przeciwieństwa. Słuchawki dają nieprawdopodobny wgląd w tekstury i wszystkie niuanse nagrania, ale nie ma w ich prezentacji ani odrobiny agresji, czy natarczywości. Tylko wciągająca muzykalność. Kolejny numer na płycie – słynny „Teardrop” – potwierdza te spostrzeżenia.
Znowu to samo. Bas robi za ciekawe i barwne tło, a na pierwszy plan wychodzi cudowny głos Elizabeth Fraser, który brzmi urzekająco i niesamowicie emocjonalnie. Nie sposób nie dosłuchać tego kawałka do końca, bo STAX-y wciągają w muzykę, obficie prezentują i dopieszczają średnie tony, a także nie szczędzą tonów wysokich, ale one prawie nigdy nie są jaskrawe, płaskie i punktowe. Mienią się za to bogatą, wielowymiarową złożonością. Są naprawdę fascynujące. I tak się skupiają na dopieszczaniu wszystkich szczególików, że szybko zmieniłem repertuar na „Goldberg Variations” J.S. Bacha w bardzo ciekawej interpretacji Vikingura Olafssona.
Olafsson gra ten utwór na fortepianie, który jest dużym i ciężkim instrumentem, no i na dobrze zrealizowanych nagraniach, takich jak to, świetnie to słychać. Ale nie na STAX-ach. Moje podejrzenia okazały się słuszne. Te słuchawki pieczołowicie dopieszczają wysokie i średnie tony, lecz brak niskiego basu i zdecydowanej dynamiki pomniejsza soniczny obraz tego instrumentu i odbiera cześć muzycznego przekazu. Nie zrozumcie mnie źle, tego nadal świetnie się słucha, ale gdy raz zorientujesz się, czego tu brakuje, zrozumiesz, że masz tylko dwa wyjścia. Możesz wybrać niesamowitą magię dopieszczonych szczegółów, przestrzeni i faktur SR-L700MkII, pozbawionych jednak mocnego fundamentu basowego i wyrazistej dynamiki albo musisz poszukać innych słuchawek.
Naturalną konsekwencją właśnie takiej charakterystyki brzmienia jest też to, że te słuchawki muszą grać dość głośno (potencjometr co najmniej na godzinie 10). Ściszone szybko tracą siłę wyrazu i przekaz mocno ubożeje. Ma to swoje konsekwencje, bo jak przystało na słuchawki otwarte, słucha ich nie tylko ten, kto ma je właśnie na głowie, ale i wszyscy inni w pokoju.
Dla dopełnienia formalności przesłuchałem też sporo klasycznego jazzu oraz utwory z płyt zespołów Rage Against The Machine i Sepultura, które chyba jeszcze nigdy nie brzmiały w tak kulturalny, elegancki i uspokojony sposób. Poszukiwacze dreszczyku emocji, wywołanego dynamicznym atakiem agresywnych dźwięków, naprawdę powinni szukać gdzie indziej.
STAX SR-L MKII – cena, gdzie kupić i dla kogo są te słuchawki
Słuchawki elektrostatyczne STAX SR-L MkII to urządzenie do zadań specjalnych. Nie wszystko robią dobrze, ale to, w czym są naprawdę dobre, jest absolutnie wybitne i daje nieprawdopodobną frajdę podczas odsłuchu. Melomani, którzy kochają spokojne i nastrojowe klimaty, jazz, ambientową elektronikę, utwory wokalne, naturalne instrumenty, muzykę folkową i muzykę poważną, powinni się jak najszybciej zainteresować tymi słuchawkami. Ich kapitalna muzykalność to coś, w czym mogą się zakochać. Zwolennicy ostrego grania, co było już powiedziane, muszą szukać dalej. Ale i oni z ciekawości też powinni posłuchać SR-L MkII. Spotkanie z takim nietuzinkowym urządzeniem zawsze jest cennym doświadczeniem.
Słuchawki elektrostatyczne STAX SR-L MkII kosztują 8299 zł i można je kupić w internetowym sklepie Top Hi-Fi Video Design. Zapraszamy też do naszych salonów sprzedaży – Top Hi-Fi & Video Design, w których można ich posłuchać w połączeniu z różnymi wzmacniaczami słuchawkowymi i samemu ocenić, czy jest to brzmienie stworzone dla nas. W zorganizowaniu odsłuchu i doborze urządzeń towarzyszących zawsze można liczyć na pomoc naszych doświadczonych #EkspertówDobregoBrzmienia.
Komentarze