Jak wybrać idealny przetwornik C/A (DAC)?

W większości systemów audio muzyka, którą odtwarzają użytkownicy, zapisana została w formie cyfrowej. To wygodna forma zapisu dźwięku, która wykorzystywana jest we wszystkich odtwarzaczach, poza gramofonami oczywiście. W każdym systemie audio musi więc występować przetwornik dokonujący konwersji na sygnał analogowy. Najlepszą jakość dźwięku można uzyskać, stosując autonomiczne urządzenia do przetwarzania sygnału cyfrowego, zwane zewnętrznymi przetwornikami DAC. W tym artykule wyjaśnimy, jak wybrać przetwornik cyfrowo-analogowy, które spełni Wasze oczekiwania. Opiszemy także polecane przez nas modele, które oprócz konwersji sygnału oferują dodatkowe funkcje.

Spis treści: Jak wybrać przetwornik C/A (DAC)

1. Co to jest przetwornik DAC (C/A)? 

2. Gdzie stosuje się przetwornik DAC (C/A)?

3. Po co jest DAC (przetwornik C/A)? 

4. Czy DAC poprawia jakość dźwięku? 

5. Wzmacniacz słuchawkowy z DAC – dwa w jednym 

6. Odtwarzacz sieciowy i przetwornik DAC 

7. Odtwarzacz CD i przetwornik DAC 

8. Jaki niedrogi przetwornik DAC kupić? 

9. Podsumowanie 

Co to jest przetwornik DAC (C/A)

Przetworniki C/A, zwane także przetwornikami DAC są urządzeniami odpowiedzialnymi za dekodowanie sygnału cyfrowego w systemie audio do postaci analogowej. To właśnie w tym urządzeniu zachodzi konwersja sygnału, dlatego w języku angielskim urządzenie to określa się jako digital to analog converter. W tym poradniku omówione zostaną zewnętrzne przetworniki cyfrowo-analogowe, które stanowią część toru sygnałowego w wielu systemach audio. Warto znać różnicę pomiędzy zewnętrznym przetwornikiem cyfrowo-analogowym oraz wbudowanym konwerterem, ponieważ coraz częściej konwerter jest częścią innego urządzenia audio. Duża część produkowanych obecnie wzmacniaczy zintegrowanych oraz odtwarzaczy wyposażona jest we wbudowany przetwornik cyfrowo-analogowy, który znacznie podnosi funkcjonalność takiego sprzętu.

Gdzie stosuje się przetwornik DAC (C/A)

Przetwornik cyfrowo-analogowy stosowany jest w systemach stereo, w których jako źródło wykorzystuje się sygnał cyfrowy. Zdecydowana większość użytkowników odtwarza muzykę ze źródeł sieciowych lub odtwarzacza CD, w których dźwięk zapisany jest w formie cyfrowej. Jedynie źródła wykorzystujące sygnał analogowy, takie jak gramofon, czy rzadko obecnie używana kaseta magnetofonowa nie wymagają konwersji sygnału.

W systemach kina domowego dźwięk przestrzenny także zapisywany jest na nośnikach w formie cyfrowej. W większości systemów konwersja sygnału odbywa się w amplitunerze kina domowego, który wyposażony jest w odpowiedni, wielokanałowy przetwornik cyfrowo analogowy. W systemach wielokanałowych nieco rzadziej stosuje się wydzielone urządzenia do dekodowania sygnału cyfrowego. Są to procesory kina domowego, które są odpowiednikami przetworników C/A, opisywanych w tym poradniku.

Po co jest DAC (przetwornik C/A)?

Jak już wspomnieliśmy, obecnie dźwięk zapisywany jest na nośnikach w formie cyfrowej. Ma to szereg niepodważalnych zalet, do których należy zaliczyć łatwość zapisu oraz jego trwałość, ponieważ dźwięk zapisany w postaci binarnej nie podlega procesom degradacji, tak jak ma to miejsce w przypadku płyt winylowych, czy kaset magnetofonowych. Fale dźwiękowe zapisane w formie cyfrowej mają określoną głębię bitową oraz częstotliwość próbkowania. Sygnał cyfrowy służy tylko do zapisu dźwięku i nie może być w takiej formie przekazany do wzmacniacza. Ludzkie ucho może usłyszeć wyłącznie dźwięk analogowy, dlatego przetwornik cyfrowo analogowy jest niezbędny.

Warto dodać, że w większości systemów, zwłaszcza tych budżetowych, nie stosuje się zewnętrznych przetworników DAC. Przetwarzanie sygnału odbywa się w konwerterze cyfrowo-analogowym, będącym elementem elektronicznym zamontowanym wewnątrz odtwarzacza lub wzmacniacza.

Posiadacze wysokiej klasy systemów stereo, często wybierają przetwornik cyfrowo analogowy, będący osobnym urządzeniem w zestawie. Jest to jeden z najlepszych sposób na poprawę jakości brzmienia. Dzięki możliwości wyboru poszczególnych filtrów cyfrowych użytkownik ma także możliwość dopasowania charakteru dźwięku do własnych preferencji. Powstający sygnał analogowy ma bowiem charakter określony na podstawie wybranego filtra. Ponadto, użytkownicy mogą wymieniać w systemie przetwornik cyfrowo-analogowy na inny model, co jest znacznie prostsze niż wymiana kolumn.

Audiofilskie przetworniki cyfrowo-analogowe pozwalają na dekodowanie sygnału o wyższych parametrach. Chodzi o większą głębię bitową oraz wyższą częstotliwość próbkowania. Takie urządzenia pozwalają także na dekodowanie formatów z reguły nieobsługiwanych przez tańsze urządzenia, np. MQA, czy DSD.

Przetworniki C/A mają z reguły komplet wejść cyfrowych, które obejmują złącze optyczne, koaksjalne, oraz USB typu B. Dodając więc to urządzenie do systemu stereo, użytkownik może zwiększyć jego funkcjonalność, poprzez możliwość podłączenia szerokiej gamy źródeł dźwięku wysyłających sygnał cyfrowy. Dostępne są także przetworniki CA oferujące dodatkowe funkcje, które opiszemy te urządzenia w dalszej części naszego poradnika.

Czy DAC poprawia jakość dźwięku?

Wspomnieliśmy już, że DAC jest wybierany przez użytkowników chcących poprawić jakość brzmienia w systemie audio. Warto jednak wiedzieć, dlaczego właśnie to urządzenie ma tak duży wpływ na brzmienie i jakie czynniki decydują o parametrach sygnału. Chcemy podkreślić, że właśnie w zewnętrznych przetwornikach cyfrowo-analogowych stosowane są wyższej klasy komponenty w torze sygnałowym, czyli kondensatory i inne elementy elektroniczne w torze sygnałowym. Audiofilskie przetworniki c/a wyposażone są także w wyższej klasy kość DAC, dlatego powstający sygnał analogowy będzie pozbawiony zniekształceń, które negatywnie wpływają na jakość dźwięku.

Wydzielona obudowa urządzenia oraz oddzielny zasilacz umożliwiają uzyskanie lepszych parametrów sygnału, takich jak stosunek sygnału do szumu oraz zakres dynamiki. Umieszczenie newralgicznych komponentów w wydzielonej obudowie zmniejsza bowiem ryzyko wniknięcia zniekształceń z innych elementów elektronicznych. Właśnie dlatego wysokiej klasy zewnętrzne przetworniki cyfrowo analogowe często stosowane są w wysokiej klasy systemach stereo, co pozwala osiągnąć niezwykle wysoką jakość dźwięku. Użytkownicy systemów o budowie zbalansowanej powinni pamiętać, aby przetwornik DAC także posiadał taką budowę. Warto dokładnie to sprawdzić, gdyż niektóre modele, pomimo, że wyposażone zostały w analogowe wyjścia 2xXLR desymetryzują sygnał.

Wzmacniacz słuchawkowy z DAC – dwa w jednym

Producenci oferują także przetworniki CA wyposażone w wyjście słuchawkowe. Takie urządzenia pełnią więc w systemie także funkcję wzmacniacza słuchawkowego, oferując dobre parametry sygnału. Poszczególne modele mogą różnić się mocą wzmacniacza słuchawkowego oraz impedancją obsługiwanych słuchawek. Jednak z reguły producenci stosują wysokiej jakości wzmacniacz słuchawkowy, który napędzi także bardziej wymagające prądowo, audiofilskie słuchawki. Ze względu na dużą popularność słuchawek oferta producentów jest szeroka. Można znaleźć zarówno budżetowe urządzenia, jak i audiofilskie przetworniki DAC ze wzmacniaczem słuchawkowym.

Copland DAC 215

Copland DAC 215 jest urządzeniem, które stanowi połączenie przetwornika cyfrowo-analogowego, wzmacniacza słuchawkowego oraz przedwzmacniacza stereo. Ten model sprawdzi się więc w systemach o różnej konfiguracji. Zastosowany w urządzeniu wzmacniacz słuchawkowy jest niezwykle ciekawą, hybrydową konstrukcją. W torze sygnałowym zastosowany lampę ECC88, która nadaje brzmieniu niezwykle ciepły i muzykalny charakter. Lampowe i hybrydowe wzmacniacze słuchawkowe spotykane są rzadko, dlatego warto pamiętać o tym modelu, który zapewni wrażenia muzyczne na najwyższym poziomie.

Warto podkreślić także stylowy wygląd tego przetwornika cyfrowo analogowego. Podświetlenie lamp nadaje klimatycznego wyglądu, który z pewnością spodoba się wielu użytkownikom.

Odtwarzacz sieciowy i przetwornik DAC

Streaming stał się obecnie najpopularniejszą formą odtwarzania muzyki, z której chętnie korzystają także posiadacze zestawów stereo, wybierając odtwarzacz sieciowy jako źródło dźwięku. Dzięki temu muzykę można odtwarzać w wygodny sposób poprzez radio internetowe, czy serwisy streamingowe. Wiele odtwarzaczy sieciowych umożliwia także odtwarzanie plików z dysku NAS. W sprzedaży dostępne są streamery z wejściami cyfrowymi, co pozwala wykorzystać to urządzenie do przetwarzania sygnału cyfrowego z zewnętrznych urządzeń. Im więcej złącz cyfrowych posiada odtwarzacz, tym większe możliwości ich wykorzystania zyskuje użytkownik. Ważna jest nie tylko ilość, ale też jakość. Mamy na myśli oczywiście parametry dekodowanego sygnału, takie jak głębia bitowa, częstotliwość próbkowania oraz odtwarzane formaty plików cyfrowych. Z reguły podstawowe modele odtwarzaczy sieciowych nie są wyposażone w wejścia cyfrowe. Ta funkcjonalność spotykana jest w urządzeniach wyższej klasy, które dzięki temu mogą pełnić w systemie rolę odtwarzacza sieciowego oraz przetwornika DAC.

Rose RS250A

Dobrym przykładem urządzenia łączącego funkcjonalność odtwarzacza sieciowego z przetwornikiem DAC jest Rose RS250A. Ten audiofilski sprzęt zaskakuje rozbudowanymi możliwościami odtwarzania dźwięku. Odtwarzacz nie tylko obsługuje wszystkie najpopularniejsze serwisy streamingowe i radio internetowe. Rose RS250A dzięki złączom HDMI może odtwarzać video w rozdzielczości 4K Ultra HD. Pliki mogą być zgromadzone na lokalnym dysku sieciowym lub odtwarzane z serwisu YouTube. Sterowanie wszystkimi funkcjami odbywa się za pomocą intuicyjnej aplikacji Rose.

Dużą zaletą Rose RS250A jest niezwykle nowoczesny wygląd urządzenia. Przedni panel z kolorowym wyświetlaczem służy jako ekran dotykowy. Dzięki przekątnej ponad 8 cali obsługa jest prosta i wygodna.

Odtwarzacz CD i przetwornik DAC

Płyty CD nie tracą na popularności i nadal są chętnie wybieranym źródłem sygnału w systemach audio. Osoby posiadające kolekcję „złotych krążków” potrzebują dobrego odtwarzacza, który zapewni wysoką jakość dźwięku w systemie.

W systemach, w których użytkownicy planują najczęściej korzystać właśnie z płyt CD, użytkownicy mają kilka możliwości konfiguracji systemu. Jedną z nich jest wybór urządzenia stanowiącego połączenie odtwarzacza CD i przetwornika DAC. Producenci różnie nazywają takie urządzenia, na przykład odtwarzacz z DAC lub odtwarzacz CD z wejściami cyfrowymi. Z technicznego punktu widzenia jest to odtwarzacz wyposażony w złącza cyfrowe – optyczne, kosksjalne lub USB. Pozwala to dekodować sygnał cyfrowy z zewnętrznych źródeł dźwięku. Dzięki temu, kupując jedno urządzenie, można wykorzystać je na dwa sposoby.

Rotel DT-6000

Wartym polecenia urządzeniem, które pełni funkcję odtwarzacza CD i przetwornika cyfrowo-analogowego jest Rotel DT-6000, będący częścią jubileuszowej serii Diamond. Ten audiofilski odtwarzacz japońskiego producenta wyposażony został w szereg wejść cyfrowych, które obejmują złącze optyczne, koaksjalne oraz USB typu B, zwane także USB DAC. Sekcja przetwornika cyfrowo-analogowego stworzona została z wykorzystaniem wysokiej klasy komponentów. Za dekodowanie sygnału odpowiada audiofilski układ ESS Sabre ES9028PRO, będący jednym z najnowocześniejszych przetworników stosowanych w sprzęcie audio wysokiej klasy. Zastosowany konwerter cyfrowo-analogowy wyróżnia się niezwykle niskim poziomem szumów oraz bardzo dobrą dynamiką. Imponujące są jego możliwości względem konwersji plików hi-res. Największe możliwości daje USB typu B, które obsługuje sygnał PCM w rozdzielczości aż 32-bit/384kHz oraz DSD256. Wysoka częstotliwość próbkowania i dekodowanie audiofilskich formatów dźwięku spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających miłośników dobrego brzmienia. W całym torze sygnałowym tego urządzenia zastosowano wysokiej klasy komponenty, zapewniające klarowny, dynamiczny i szczegółowy dźwięk.

Zastosowany napęd i mechanizm odtwarzacza CD potwierdzają audiofilski charakter urządzenia. Wszystko to sprawia, że Rotel DT-6000 doskonale sprawdzi się także w systemach audio wyższej klasy. Urządzenie zapewnia niezwykle plastyczne i szczegółowe brzmienie, w którym bardzo dobrze zaznaczone są poszczególne plany. Warto pamiętać, że Rotel DT-6000 pełnię swoich możliwość zaprezentuje w zestawie z odpowiednio dobranym wzmacniaczem i kolumnami.

Jaki niedrogi przetwornik DAC kupić?

W sprzedaży dostępne są także niedrogie przetworniki cyfrowo analogowe, które mimo niewielkich rozmiarów zapewnią znaczną poprawę jakości dźwięku w wielu systemach. Takie urządzenia wybierane są zwłaszcza w budżetowych systemach stereo z telewizorem, gdzie wymagana jest konwersja sygnału z wyjścia optycznego w TV. Także użytkownicy chcący podłączyć dobrej klasy słuchawki do komputera poszukują niedrogiego przetwornika DAC, który poprawi jakość dźwięku w takim zestawie. W tej cenie nie należy oczekiwać wszystkich dostępnych wejść cyfrowych, dlatego użytkownik powinien wiedzieć, jakich funkcji oczekuje, aby wybrać urządzenie, które spełni jego oczekiwania.

Przetworniki AudioQuest DragonFly

Miłośnicy słuchawek na pewno znają markę AudioQuest, która specjalizuje się w produkcji przenośnych przetworników DAC. Jeśli więc chcecie w pełni wykorzystać potencjał brzmieniowy słuchawek, podłączając je do komputera, warto skorzystać z zewnętrznego DAC-a. Przetwornik cyfrowo analogowy AudioQuest DragonFly jest urządzeniem miniaturowych rozmiarów, które nie wymaga zewnętrznego zasilania. Dlatego sprawdzi się nie tylko w domu, ale także w podróży, czy na wakacjach. Użytkownicy najczęściej podłączają je do komputera przenośnego lub PC, aby ominąć kartę dźwiękową zainstalowaną w tym sprzęcie. Skorzystanie z zewnętrznego DAC-a znacznie poprawia jakość dźwięku. Producent oferuje trzy modele przetwornika DragonFly, które można wykorzystać do dekodowania sygnału z komputera, a po zastosowaniu odpowiedniej przejściówki także ze smartfona. Poszczególne modele, pomimo podobnego wyglądu, różnią się parametrami odtwarzanego sygnału oraz zastosowaną kością przetwornika cyfrowo-analogowego.

Podstawowy model Dragonfly Black dekoduje sygnał cyfrowy  w rozdzielczości 24-bit. Maksymalna częstotliwość próbkowania wynosi 96kHz. Urządzenie dekoduje także pliki MQA, chętnie wybierane przez wielu użytkowników. Po podłączeniu tego przenośnego DAC-a, będącego jednocześnie wzmacniaczem słuchawkowym, użytkownik z pewnością usłyszy poprawę jakości dźwięku, co potwierdziło już wielu zadowolonych użytkowników. W wyższym modelu, czyli przetworniku Dragonfly Red, zastosowana została zaawansowana kość ESS9016, która pozwoliła uzyskać jeszcze bardziej detaliczne i klarowne brzmienie. Wyższa moc wyjściowa pozwala wysterować bardziej wymagające prądowo słuchawki. Topowy przetwornik cyfrowo-analogowy DragonFly Cobal wyposażony został dodatkowo w zaawansowane układy filtrujące, które uniemożliwiają przedostanie się zniekształceń do wyjściowego sygnału audio.

Przetwornik RealCable Nano-DAC

Jeśli użytkownik chce poprawić jakość dźwięku z TV, powinien wybrać przetwornik cyfrowo analogowy z wejściem optycznym i wyjściem analogowym 2xRCA. Po konwersji sygnału cyfrowego z telewizora zostanie on w formie analogowej przekazany do wzmacniacza lub amplitunera. Do takich zastosować polecamy przetwornik cyfrowo analogowy RealCable Nano-Dac. To niewielkie urządzenie wyposażone zostało w wejście optyczne i koaksjalne, co umożliwia podłączenie nie tylko telewizora, ale także konsoli, czy innego sprzętu z wyjściem cyfrowym. Obudowa ma wymiary zaledwie kilka centymetrów, co pozwala umieścić go w niewidocznym miejscu.

Podsumowanie

Decyzja o zakupie zewnętrznego przetwornika DAC podejmowana jest przez użytkowników głównie z myślą o poprawie jakości brzmienia w systemie stereo. Jest to w większości przypadków główny powód zakupu, warto jednak pamiętać, ze autonomiczny przetwornik cyfrowo analogowy, dysponujący w większości przypadków kompletem wejść cyfrowych, daje w systemie nowe możliwości odtwarzania dźwięku z plików cyfrowych. Coraz więcej przetworników DAC wyposażona jest w dodatkowe funkcje, takie jak wzmacniacz słuchawkowy, a nawet funkcje sieciowe. Dzięki dodaniu do systemu  przetwornika DAC z funkcjami sieciowymi, użytkownicy nie tylko poprawią jakość dźwięku, ale także zyskają możliwość odtwarzania dźwięku z serwisów streamingowych. Oferta przetworników DAC jest niezwykle szeroka, dlatego zarówno użytkownicy poszukujący budżetowego modelu, jak i miłośnicy Hi-endowych modeli znajdą odpowiednie urządzenie.

Jeśli zastanawiacie się, jaki przetwornik cyfrowo-analogowy kupić, zachęcamy do odwiedzenia wybranego salonu sieci Top Hi-Fi. W naszej ofercie znajdują się wszystkie polecane w tym poradniku modele, które z chęcią zaprezentujemy. Pomożemy także dobrać funkcje przetwornika DAC do Waszych oczekiwań i konfiguracji systemu. #EksperciDobregoBrzmienia odpowiedzą na Wasze pytania oraz zaprezentują możliwości, jakie oferuje dany sprzęt.

Dowiedz się więcej o sprzęcie audio:

• Jaki odtwarzacz sieciowy kupić?

• Muzyczne serwisy streamingowe - który najlepszy dla audiofila w 2023?

Muzyka potrafi pisać najlepsze historie. Usłysz swoją, dzięki Top Hi-Fi & Video Design