Wzmacniacze zintegrowane lampowe

Wzmacniacze lampowe były niegdyś jedynym typem urządzeń do wzmacniania sygnału audio. Rozwój techniki i pojawienie się nowych rozwiązań nie zdołało jednak wyprzeć z rynku tych charakterystycznych urządzeń. Producenci tacy jak Copland, Pathos, czy Luxman dalej mają w swojej ofercie modele typowo lampowe, a także hybrydowe. Co więcej, „lampowce” nadal są chętnie wybierane przez miłośników dobrego brzmienia, którzy oprócz muzycznych doznać lubią cieszyć się widokiem rozżarzonych lamp.

Wzmacniacze lampowe – spis treści:

1. Wzmacniacz lampowy schemat
2. Wzmacniacz lampowy rodzaje
3. Wzmacniacz lampowy wady i zalety

Wzmacniacz lampowy schemat

Wzmacniacze zintegrowane  możemy podzielić pod kątem sposobu wzmacniania sygnału na dwa typy: lampowe i tranzystorowe. Wspomniane typy wzmacniaczy w znaczący sposób różnią się między sobą budową, parametrami oraz brzmieniem.

W konstrukcjach lampowych to właśnie lampy elektronowe odpowiedzialne są za wzmacnianie sygnału o określonym napięciu. Przez kilkadziesiąt lat schemat budowy tych urządzeń właściwie się nie zmienił. Wzmacniacze lampowe zachowały także charakterystyczny wygląd, który nadal przyciąga uwagę i nadaje uroku całemu systemowi.

Lampy we wzmacniaczu są jednym z najważniejszych elementów, które bezpośrednio wpływają na jakość i charakter dźwięku. Obecnie najczęściej stosowane są triody, które cechują się wysoką liniowością wzmacnianego sygnału. Najczęściej stosowane są przez producentów modele oznaczone jako: EL34, Sovtek 5881, czy 6L6.

Warto wiedzieć, że fabrycznie zastosowane lampy mogą być przez użytkownika wymienione na inne modele, które spełniają parametry określone przez producenta. Jest to często praktykowany przez użytkowników sposób na modyfikację brzmienia wzmacniacza. Co ciekawe, dużą popularnością cieszą się tzw. lampy NOS. Są to fabrycznie nowe lampy, które przetrwały nieużywane wiele lat od czasów produkcji.

Praktycznie wszystkie wzmacniacze lampowe wyposażone są w transformatory głośnikowe, widoczne w tylnej części wzmacniacza lampowego. Ich zadaniem jest dopasowanie impedancji lamp do impedancji głośników.

W sprzedaży dostępne są też lampowe przedwzmacniacze oraz końcówki mocy. Dzięki temu użytkownicy mogą stworzyć zestaw stereo, w którym połączone zostaną charakterystyczne cechy lamp i tranzystorów. Dzielony zestaw, składający się z przedwzmacniacza i końcówki mocy daje większe możliwości kształtowania brzmienia.

Wzmacniacz lampowy rodzaje

Wzmacniacze lampowe można podzielić na dwa podstawowe typy: Push-Pull i Single-Ended.

W pierwszym układzie stosowane są dwie lampy na kanał. W konstrukcjach typu Push-Pull para lamp służy do wzmacniania sygnału w przeciwnych fazach. Sinusoidy wzmacnianego sygnału są od siebie oddalone o 180 stopni. Dlatego, gdy na jednym końcu prąd wzrasta (push), na drugim maleje (pull). Powstające sygnały o odwróconej fazie, które są odpowiednio łączone w transformatorze głośnikowym. Największą zaletą wzmacniaczy lampowych Push-Pull jest wyższa moc wyjściowa w stosunku do modeli Single-Ended. Wpływa to także na brzmienie, które jest bardziej i dynamiczne. Dzięki wyższej mocy bas jest bardziej rozłożysty i lepiej kontrolowany.

Wzmacniacze lampowe typu Single-Ended wyposażone są w jedną lampę na kanał. Ich największą zaletą jest liniowa charakterystyka. Konstruktorzy dobierają bowiem optymalny zakres pracy elementu wzmacniającego. Brzmienie wzmacniaczy lampowych wyposażonych w układ Single-Ended jest subtelne i delikatne. Tego typu wzmacniacze lampowe cechują się natomiast niską mocą wyjściową.

Wzmacniacz lampowy wady i zalety

Jedną z najważniejszych zalet wzmacniaczy lampowych jest charakterystyczne brzmienie. Powstający dźwięk jest ciepły i przyjemny dla ucha. Odpowiada za to wzmocniona druga harmoniczna dźwięku. To właśnie ten parametr odpowiada za często stosowane przez audiofilów określenie „lampowe brzmienie”. Konstrukcje lampowe cechują się także wyższą liniowością. Oznacza to, że to użytecznego sygnału audio wprowadzanych jest mniej zniekształceń powstających podczas wzmacniania sygnału.

Wzmacniacze lampowe są chętnie wybierane przez miłośników dobrego brzmienia, ceniących klasyczny i stylowy wygląd sprzętu audio. Największym wyróżnikiem tych urządzeń, którego nie spotkacie we wzmacniaczach tranzystorowych, są oczywiście lampy. Są one umieszczane w widocznym miejscu. Podczas słuchania muzyki nadają one zestawowi stereo niezwykle klimatyczny wygląd, co stanowi dodatkowy walor wizualny sprzętu. Producenci dokładają wielu starań, aby cała obudowa urządzenia prezentowała się elegancko i stylowo. Dlatego miłośnicy konstrukcji lampowych bez trudu znajdą model, który spełni ich oczekiwania wizualne.

Do wad tych konstrukcji należy zaliczyć niską moc wyjściową. Wzmacniacze lampowe najczęściej osiągają moc kilkunastu Wat. Z tego względu należy rozważnie dobierać głośniki do zestawu. Powinny być to kolumny o wysokiej efektywności, najlepiej o impedancji 8 omów. Wówczas będziecie mieli pewność, że wzmacniacz lampowy poradzi sobie z ich napędzeniem.

Wzmacniacze lampowe to urządzenia o niskiej sprawności. Pracują one w klasie A. Sprawność tych konstrukcji nie przekracza 20%. Większa część powstającej energii zamieniana jest więc na ciepło. Często można znaleźć informacje, że jedną z wad wzmacniaczy lampowych jest ograniczona żywotność lamp. Jest to oczywiście prawda, jednak warto wyjaśnić, że wysokiej klasy lampy mogą pracować od 4000 do 6000 godzin. Jeśli słuchacie muzyki przeciętnie 2-3 razy w tygodniu, fabryczne lampy wystarczą Wam na kilka, a nawet kilkanaście lat użytkowania. Koszt ich wymiany także nie jest duży, więc nie jest to dużym minusem wzmacniacza lampowego.