Jak dobrać przewody do systemu audio?

Użytkownicy mają do wyboru są trzy rodzaje wtyków: wtyki bananowe, wtyki widełkowe oraz niekonfekcjonowane przewody. Warto poznać zalety i wady każdego z nich, aby świadomie dobrać kabel głośnikowy z odpowiednim zakończeniem. Wtyki bananowe i BFA są bardzo wygodne w użytkowaniu. Wsuwa się je w gniazda głośnikowe, w których utrzymują się dzięki elementowi sprężynującemu. Oferują bardzo dobry styk, mniejszy jednak niż wtyki widełkowe. Jeśli więc dosyć często zmieniacie konfigurację systemu i podłączacie różne wzmacniacze, polecam wybrać przewody głośnikowe wyposażone we wtyki bananowe. Wtyki widełkowe gwarantują zdecydowanie najlepszy styk, co wpływa oczywiście na jakość sygnału. Zakręca się je w gniazdach głośnikowych, co gwarantuje trwałe połączenie. Jeśli rzadko zmieniacie okablowanie, warto wybrać właśnie przewody głośnikowe wyposażone we wtyki widełkowe, potocznie określane jako „widły”. Istnieje także możliwość podłączenia niekonfekcjonowanego przewodu. Nie polecam jednak tego rozwiązania, gdyż końcówka przewodu narażona jest wówczas na utlenianie, co z biegiem czasu pogorszy jakość sygnału sprzętu audio.

Wiem, jak ważnym, a jednocześnie obszernym zagadnieniem są przewody głośnikowe. Dlatego zachęcam do zgłębienia wiedzy na ten temat. Więcej informacji dotyczących doboru przewodów do głośników znajdziesz w naszym artykule wyjaśniającym, jak dobrać kable głośnikowe. Warto także wiedzieć jaka długość przewodu do głośników jest odpowiednia. Jeśli dysponujesz podstawową wiedzą oraz narzędziami, nic nie stoi na przeszkodzie, abyś za pomocą naszego artykułu nauczył się, jak obrobić kable głośnikowe.

A na koniec, w ramach walki z mitami, wraz z ekspertami Top Hi-Fi wyjaśniam merytorycznie, jak kable i interkonekty wpływają na dźwięk.

Kable audio-video – rodzaje i typy przewodów

Przewody sygnałowe, określane też jako interkonenkty, służą do transportu sygnału pomiędzy urządzeniami audio-video. Najczęściej stosowanym kryterium podziału jest typ sygnału, za jaki odpowiada dany przewód. W tym poradniku także użyję tego kryterium, aby scharakteryzować poszczególne typy kabli audio-video.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej, zachęcamy do przeczytania artykułu: Jaki kabel HDMI wybrać?

Interkonekty cyfrowe audio służą do transportu sygnału audio w formie cyfrowej. Ten typ połączenia jest bardzo popularny w systemach stereo, w których użytkownicy przesyłają sygnał ze źródła do przetwornika DAC.

Pamiętajcie, że standard S/PDIF, najczęściej wykorzystywany do przesyłania sygnału cyfrowego w kablach optycznych i koaksjalnych, pozwala na przesyłanie dźwięku dwukanałowego w formie nieskompresowanej, nie jest więc stosowany w systemach wielokanałowych.

Przewody optyczne

Przewody optyczne przesyłają sygnał cyfrowy w formie fali świetlnej. Dlatego na początku i na końcu przewodu zachodzi konwersja sygnału. Przewody optyczne stosowane są głównie do przesyłania sygnału audio. W systemach stereo rozdzielczość przesyłu nieskompresowanych plików hi-res ograniczona jest zwykle do 24-bit/96kHz. W kinie domowym przepustowość przewodów optycznych jest niewystarczająca do przesyłu nieskompresowanego dźwięku wielokanałowego, np. kodeków Dolby True HD lub DTS HD Master Audio.

Zagwarantuje to, że nawet przy częstym podłączaniu urządzeń nie zużyje się on i zapewni niezakłócone połączenie. Wystarczy spojrzeć na wykonanie przewodów optycznych RealCable, które dzięki solidnemu wykonaniu zagwarantują bezproblemowe użytkowanie. Ich dużą zaletą jest bardzo dobry stosunek jakości do ceny. Warto wybrać przewody optyczne wykonane z grubszej izolacji, co zagwarantuje mniejszą podatność na uszkodzenia mechaniczne, takie jak: zagięcie, czy złamanie. Wszyscy użytkownicy powinni pamiętać, że kabli optycznych nie wolno zaginać, gdyż grozi to przerwaniem światłowodu znajdującego się wewnątrz. Wówczas kabel przestanie przenosić sygnał.

Przewody koaksjalne

Przewody koaksjalne, określane często jako coaxial, są bardzo często stosowane do przesyłania sygnału cyfrowego. Sygnał transportowany jest w formie impulsu elektrycznego, dlatego wybierając taki kabel do systemu audio, także powinniście sprawdzić najważniejsze parametry, analogiczne jak w kablach głośnikowych. Są to: rodzaj i jakość przewodnika, rodzaj izolacji, indukcyjność, pojemność i rezystancję. Warto także dokładnie sprawdzić jakość wtyku. Postaram się w najprostszy sposób omówić te parametry.

Przypominam, że może być ona określana w procentach lub w notacji. Polecam wybierać kable, w których przewodnik wykazuje czystość 99,9999% lub wyższą. Indukcyjność przewodu powinna być jak najniższa, ponieważ wyższe wartości mogą spowodować przesunięcia fazowe oraz podbarwienia słyszalne w wyższych częstotliwościach. Pojemność elektryczna ma wpływ na straty pojemnościowe prądu. Nie chciałbym się zagłębiać w zawiłości fizyczne tego parametru, warto jednak wiedzieć, że dużo pojemność powoduje straty wynikające z przewodności elektrycznej. Duża pojemność kabla skutkuje występowaniem podbarwień w dźwięku, które słyszalne będą zwłaszcza w zakresie wysokich częstotliwości. Porównując poszczególne modele kabli głośnikowych radzę więc pamiętać o zasadzie – im mniejsza pojemność kabla tym lepiej. Pamiętajcie także, aby nie kupować kabli o nadmiernej długości. Kilkunastocentymetrowy zapas powinien z pewnością wystarczyć.

Kable USB

Kable USB bardzo często wykorzystywane są w domowym sprzęcie audio do przesyłania sygnału cyfrowego. W systemach audio, w których źródłem sygnału jest komputer, najczęściej stosowane są kable USB A-B. Kiedyś te przewody stosowane były do podłączania drukarek, teraz służą głównie do przesyłania sygnału z komputera do przetwornika DAC.

Mam na myśli sposób połączenia wtyku z przewodem, który powinien być wykonany solidnie. Dzięki temu nawet podczas codziennej eksploatacji kabel USB nie zużyje się przedwcześnie. Warto też sprawdzić grubość izolacji, która chroni przewód przed wpływem czynników fizycznych.

Interkonekty analogowe audio przenoszą sygnał analogowy o małym napięciu pomiędzy źródłem sygnału, czyli odtwarzaczem CD, streamerem bądź gramofonem, a wzmacniaczem lub przedwzmacniaczem w systemie audio. Przewody RCA, określane często jako „cinche” są najczęściej wykorzystywane w systemach audio. Przenoszą one sygnał niezbalansowany, dlatego wyposażone są w dwa piny – sygnał oraz masowy. Przewody XLR, służące do transmisji sygnału zbalansowanego, wyposażone są w trzy piny – zimny, gorący oraz masa. Te złącza występują z reguły w sprzęcie audio wyższej klasy.

Nie są to jednak jedyne interkonekty analogowe. W systemach audio występują ponadto przewody subwooferowe, które transportują sygnał ze wzmacniacza lub amplitunera do subwoofera.

Interkonekty analogowe video są już praktycznie nieużywane. Ze względu na małą przepustowość nie obsługują rozdzielczości Full HD, nie wspominając już o 4K. Dlatego w tym poradniku pominę opisać połączeń kompozytowych i komponentowych. Użytkownicy zainteresowani tym tematem mogą poszukać informacji w starszych artykułach.

Jak dobrać przewód do mocy oraz do roli, którą ma pełnić w systemie audio?

Kable głośnikowe powinny posiadać odpowiedni przekrój, aby móc zachować dobrą kontrolę nad głośnikami w systemie audio. Pozwoli to uzyskać pełny potencjał Waszego sprzętu, zapewniając naturalne brzmienie bez podbarwień. Przekrój kabla głośnikowego należy dobrać na podstawie mocy wzmacniacza lub amplitunera, uwzględniając także odległość pomiędzy głośnikami a elektroniką. W zestawach stereo o mocy nieprzekraczającej 70 W należy zastosować przewody o przekroju 1,5 mm². W systemach o mocy od 70 do 120 W zalecamy stosowanie kabli głośnikowych o przekroju 2,5 mm². Z kolei w systemach o mocy od 120 do 200 W powinien teoretycznie powinien zostać zastosowany przewód o średnicy 4 mm². Wielu producentów, w tym AudioQuest, czy RealCable do systemów o wyższej mocy oferuje jednak przewody łączone, np. 4x14AWG. Takie kable głośnikowe mają 4 żyły po 2,5 mm² połączone w pary - do jednego zacisku dochodzą 2 przewody 2,5 mm² połączone ze sobą. Takie rozwiązanie pozwala wyeliminować tzw. efekt naskórkowości, powodujący przy dużej mocy zniekształcenia dźwięku. Warto więc wiedzieć, że nie tylko przekrój, ale też konstrukcja przewodu ma istotnie znaczenie.

Producenci kabli głośnikowych oferują z reguły poszczególne modele dostępne w kilku wersjach, różniących się przekrojem żyły. Pozwala to bez trudu dopasować odpowiedni wariant do Waszego systemu. Chciałbym zaznaczyć, że nie sposób w jedynym artykule opisać wszystkich zasad i niuansów związanych z wyborem przewodów głośnikowych. Dlatego polecam kontakt z wybranym salonem sieci Top H-Fi. Jako #EksperciDobregoBrzmienia chętnie pomożemy Wam dobrać kable głośnikowe do systemu audio uwzględniając moc systemu i przeznaczenie głośników.

Teoretyczne informacje dotyczące parametrów przewodów głośnikowych umieściłem w pierwszym rozdziale tego artykułu. Wiem jednak, że osoby poszukujące informacji dotyczących przewodów głośnikowych często oczekują także konkretnych rekomendacji, dotyczących modeli danych kabli do głośników. Warto pamiętać, że budżet, który zamierzacie przeznaczyć na przewody do głośników powinien być ściśle powiązany z klasą pozostałych komponentów w systemie. Kable głośnikowe z czystego srebra nie sprawią, że najtańsze głośniki uzyskają hi-endowe brzmienie, ponieważ ograniczeniem będą tutaj zarówno przetworniki, jak też pozostałe komponenty zastosowane w kolumnach.

Do systemów z wyższej półki polecam przewody głośnikowe z miedzi posrebrzanej. Pozwoli to w pełni wykorzystać potencjał brzmieniowy systemu, zapewniając użytkownikom najwyższej jakości dźwięk. Polecam przewody AudioQuest Robin Hood. W hi-endowych systemach stereo i kina domowego taka inwestycja ma sens.

Jak dobrać przewody do głośników?

Aby świadomie dobrać przewody do głośników, warto uświadomić sobie, jak ważnym elementem systemu są omawiane kable. Odpowiadają one za transport sygnału do głośników. Podczas przesyłania wzmocnionego sygnału zachodzi szereg zjawisk i wzajemnych zależności fizycznych, które mają wpływ na ostateczny dźwięk, który wydobywa się z kolumn głośnikowych. Właśnie pod tym kątem praktycznym wyjaśnię, dlaczego takie parametry, jak: rodzaj i jakość przewodnika. zastosowany typ izolacji, przekrój żyły oraz pojemność kabla są tak ważne.

Zacznę od przewodnika, który ma decydujący wpływa na jakość sygnału. Miedź beztlenowa jest najpowszechniejszym metalem stosowanym w przewodach głośnikowych. Do jej najważniejszych zalet należy zaliczyć stosunkowo niską cenę oraz dobre przewodnictwo elektryczne. Jak już wspomnieliśmy, jakość przewodnika jest równie ważnym parametrem, wpływającym na właściwości użytkowe przewodu. Chodzi o czystość przewodnika, którą określa się w procentach lub w notacji. Jak łatwo się domyślić, im wyższa jest czystość miedzi, tym wyższa jest jakość sygnału i mniejsza podatność na utlenianie metalu. Budżetowe przewody najczęściej mają czystość 99,9999%, czyli 4N. Modele z wyższej półki cechują się wyższą czystością, która wynosi 5N lub 6N. Większa czystość oznacza, że miedź beztlenowa zawiera mniejszą ilość niepożądanych domieszek, które mogą zaburzać przepływ elektronów.

Aby podnieść właściwości użytkowe przewodów głośnikowych, niektórzy producenci stosują dodatek srebra. Taki przewodnik określany jest jako miedź posrebrzana. Jego najważniejszą zaletą jest wyższa przewodność elektryczna, dlatego taki kabel głośnikowy jest dobrą propozycją dla systemów wyższej klasy, ponieważ pozwoli wykorzystać potencjał brzmieniowy sprzętu. Najdroższe są kable do kolumn wykonane ze srebra. Ten przewodnik wyróżnia się najwyższą przewodnością elektryczną ze wszystkich metali. Srebro jest jednak bardzo drogie, dlatego przewód głośnikowy z przewodnikiem ze srebra szczególnie polecam do systemów, w których zastosowany został wysokiej klasy wzmacniacz oraz hi-endowe kolumny głośnikowe.

Przewody głośnikowe muszą posiadać izolację, która chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi. Poszczególni producenci kabli głośnikowych stosują różne tworzywa sztuczne, czasami nadając im nawet nazwę własną, aby podkreślić innowacyjność produktu. Z własnej analizy wiem, że często stosowany jest PVC, czyli polichlorek winylu, który dobrze zabezpiecza przed uszkodzeniami mechanicznymi. Część producentów stosuje polietylen mniejszej gęstości, określany jako LDPE. W droższych przewodach głośnikowych stosowany jest polietylen usieciowany (XLPE), który ze względu na budowę cechuje się wyższą wytrzymałością niż opisane powyżej tworzywa sztuczne.

Czy długość kabla głośnikowego ma znaczenie?

Długość kabla głośnikowego ma duże znaczenie, ponieważ wraz ze wzrostem odległości przesyłania sygnału rośnie nie tylko pojemność kabla, lecz także ryzyko wniknięcia zakłóceń sygnału. Dlatego warto dokładnie przemyśleć, jak poprowadzić kable głośnikowe w systemie stereo oraz AV. Ma to szczególne znaczenie w przypadku głośników instalacyjnych, gdy okablowanie często umieszczane jest w bruzdach instalacyjnych, wraz z innym okablowaniem.

Więcej informacji na ten temat znajdziecie w artykule Długość przewodu do głośników

Jakie kable do wzmacniacza, amplitunera stereo, bądź amplitunera AV wybrać?

Jak już wspomniałem, przewody sygnałowe są niezbędnym elementem systemu audio. Podobnie jak kable głośnikowe powinny być dobrane świadomie, z uwzględnieniem czynników i parametrów, które wymieniłem przy opisie poszczególnych rodzajów interkonektów, zarówno analogowych, jak i cyfrowych.

Te firmy oferują różne klasy produktów, dlatego jestem pewny, że znajdziecie wśród odpowiedni model do Waszego systemu.

Łączenie kabli, przewodów AV

Czasami okazuje się, że z powodu zmiany umeblowania, czy umiejscowienia elementów systemu audio-video. Długość kabli i przewodów okazuje się niewystarczająca. Dlatego wiele osób zastanawia się, co w takim przypadku zrobić - zakupić nowy kabel, czy poszukać sposobu na jego przedłużenie. Chciałbym wyjaśnić tę kwestię, jednak na wstępie zaznaczę, że wiele zależy od typu przewodu, a co za tym idzie sygnału, jaki przenosi. Zacznijmy od kabli głośnikowych. Teoretycznie istnieje możliwość przedłużenia ich za pomocą lutownicy oraz zastosowania odpowiedniej izolacji. Warto jednak upewnić się, że dysponujecie identycznym przewodem o takich samych parametrach, co nie wpłynie negatywnie ma jakość sygnału. Przypominam także, że oprócz samego przedłużenia przewodu, niezbędna będzie także ponowna konfekcja. Jeśli jednak nie dysponujecie odpowiednim sprzętem oraz umiejętnościami, warto poszukać specjalisty lub po prostu zakupić dłuższe kable głośnikowe. Istniejący model bez trudu znajdzie nowego właściciela w serwisie aukcyjnym, dzięki czemu nie będziecie stratni. Podobne sprawa wygląda z kablami przenoszącymi sygnał analogowy, czyli RCA, subwooferowe itp.

Nieco inaczej sprawa wygląda w odniesieniu do przewodów HDMI i optycznych. Ze względu na bardziej skomplikowaną budowę sugerujemy nie podejmować prób łączenia takich kabli. Dużo prościej będzie zakupić nowy kabel, dopasowany do Waszych potrzeb. Nawet wyspecjalizowane serwisy audio-video rzadko podejmują się tego typu zleceń.

Łączenie przewodów głośnikowych

Co zrobić w przypadku, gdy przewód głośnikowy okazuje się zbyt krótki? Są dwa rozwiązania tego problemu. Pierwszym z nich jest łączenie przewodów głośnikowych. Należy wówczas pamiętać, aby łączyć ze sobą dwa takie same przewody, dokładnie wykonać cały proces lutowania, a także odpowiednio zabezpieczyć to miejsce. Wówczas użytkownik nie odczuje zmiany w charakterze dźwięku. Także doświadczalne badanie oscyloskopem nie powinno pokazać spadków napięcia na łączonym odcinku. Jeśli jednak nie posiadacie odpowiedniej lutownicy oraz doświadczenia w tego typu pracach, polecamy zakupić przewody głośnikowe o właściwej długości, co zapewni odpowiednie przesyłanie sygnału.

Przewody głośnikowe do głośników instalacyjnych

Systemy audio video z głośnikami instalacyjnymi są coraz popularniejsze. Warto jednak pamiętać, aby nie oszczędzać na kablach głośnikowych. Jak wybrać przewody do głośników instalacyjnych? W odniesieniu do najważniejszych parametrów obowiązują te same reguły, które opisałem w jednym z poprzednich akapitów. W przypadku kabli do głośników instalacyjnych szczególne znaczenie ma podwójna izolacja. Tylko takie przewody powinny być stosowane w przypadku rozprowadzania przewodów pod tynkiem.

Pamiętajcie, że ze względu na usytuowanie przewodów w sufitach podwieszanych i w bruzdach instalacyjnych ich wymiana jest znacznie utrudniona. Radzę więc podczas prac montażowych wybrać przewód głośnikowy dobrej klasy, który został przez producenta dopuszczony do stosowania w instalacjach. Taki kabel głośnikowy zapewni odpowiednią jakość sygnału i będzie spełniał swoje zadanie przez długie lata.