Wśród wykonawców muzyki elektronicznej na szczególną uwagę zasługuje zespół Kraftwerk założony w 1970 roku w Dusseldorfie. Kompozycje zespołu można chyba już uznać za ponadczasowe, a jedną z nich jest nieco zapomniany przez stacje radiowe „Das Model” z siódmej płyty „Die Mensch-Maschine” z 1978 roku. Niezaprzeczalnie jest to największy hit niemieckiego zespołu, dlatego warto przypomnieć sobie, co takiego skrywają w sobie kosmiczno-industrialne dźwięki tej formacji.
Trochę historii…
W 1974 roku Kraftwerk wydał swoją czwartą płytę „Autobahn” (Autostrada). Ten składający się z pięciu utworów album zajął 5. miejsce na liście bestsellerów w USA, co było nie lada osiągnięciem. Niewiele słabiej muzyka ta przyjęła się w rodzinnych stronach zespołu, zajmując 7. pozycję wśród najlepiej sprzedających się płyt w Niemczech. Napędzony siłą sukcesu kwartet zaledwie cztery lata później nagrał kolejny album zatytułowany „Die Mensch-Maschine” (w wolnym tłumaczeniu Człowiek-Maszyna). Można tu znaleźć 6 znakomitych utworów, ale szczególnie przyjrzyjmy się „Das Model”.
U większości ludzi niemiecka muzyka (w szczególności ta ludowa) może nie budzić najlepszych skojarzeń, jednak o Das Model nie można powiedzieć złego słowa. Mało tego – już w samej linii syntezatora i jego sposobie brzmienia można doszukiwać się inspiracji dla wielu późniejszych artystów (choćby Jean Michel-Jarre). Od strony muzyczno – rytmicznej utwór naprawdę wciąga. Piękny w prostocie bit i syntezatorowe wokalizy śpiewane w równie prosty i uporządkowany sposób mają swoją duszę.
Tekst utworu wyrósł z inspiracji wierszem napisanym przez Emila Schulta, który to w 1973 roku silnie współpracował z zespołem przy tworzeniu utworu „Das Model”. Schult obserwując modelki w jednym z klubów w Kolonii, stworzył ówcześnie kontrowersyjny tekst. Zwracał on uwagę na konsumpcyjne społeczeństwo, które sprowadzało kobiety do bezimiennych robotów, mających tylko ładnie się uśmiechać na zdjęciach. Pomimo poruszenia polaryzującego tematu, utwór szybko stał się hitem, co z pewnością zawdzięczać można chwytliwemu rytmowi i syntezatorowym dźwiękom, które nawet dziś brzmią nowocześnie.
Ponadczasowa innowacyjność
Być może Florian Schneider i Ralf Hütter nie do końca zdawali sobie sprawę z tego, jak wielki impakt będą mieć na gatunek muzyki elektronicznej. Wpływ Kraftwerk na innych twórców sięga bardzo daleko, a uważny słuchacz dostrzeże je nawet u artystów, którzy swoją karierę na dobre rozpoczęli w latach 90 oraz później. Silnie syntezatorowe brzmienia można znaleźć choćby na płycie Équinoxe Jean-Michel Jarre’a, lub też w zawiłych kompozycjach Venetian Snares.
Inspiracje poszły jeszcze dalej niż mogłoby się wydawać. Afrika Bambaataa znalazł ją w rytmach płyty Europe-Trans Express, samplując dźwięki Trans-Europe Expressdo utworu Planet Rock, który okazał się jednym z najbardziej przełomowych momentów w muzyce hip-hopowej. Choć tak wielu artystów zafascynowało się niemieckim kwartetem, krytycy muzyczni zdawali się być niewzruszenie konserwatywni.
Nowy styl spotkał się z powszechnym brakiem akceptacji brytyjskich i amerykańskich krytyków. We wrześniu 1975 roku zespół po raz pierwszy grał swoją trasę koncertową w Wielkiej Brytanii. Po jednym z występów w Newcastle Keith Ging, jeden z dziennikarzy piszących na łamach gazety Melody Maker, stwierdził następująco: Spineless, emotionless sound with no variety, less taste... [and] damn little attempt to pull off anything experimental, artistically satisfying or new.Na koniec dodał jedynie, aby ‘roboty nie zabierały się za muzykę’.
Wkrótce jednak wszyscy sceptycznie nastawieni musieli przywyknąć do świeżego podejścia, jakie wniósł Kraftwerk poprzez elektroniczne instrumenty – brzmienie tego typu zaczęło bardzo podobać się ludziom, co napędziło dalszy rozwój nie tylko jednego zespołu, ale całego gatunku.
Dzisiaj fani elektronicznych brzmień bardzo dobrze wiedzą, jak pozytywny wpływ na rynek muzyczny miał utwór Das Model(co chyba widać w ilości coverów), a także cała twórczość zespołu. Wspomniany utwór osiągnął ponad 16 milionów odtworzeń na Spotify oraz ponad 18 milionów na YouTubie. Ponadto utwór rezonuje do dziś w wielu odświeżonych wersjach, a samych aranżacji jest naprawdę niezliczona ilość. Są tworzone w najrozmaitszych stylach – nawet w klimacie muzyki klasycznej! Jakby tego było mało, od pierwszych chwil nie ma wątpliwości, że to Das Model. Po prostu istnieją kompozycje, które nigdy się nie starzeją i zawsze można do nich wnieść powiew świeżości.
Ralf Hütter twierdził, że jeśli chce się przekazać właściwe emocje w muzyce i trafić z nią do ludzi, trzeba używać narzędzi, które będą współczesne chwili jej tworzenia. W innym przypadku sztuka ta jest „antykiem” już w momencie premiery. Kraftwerk rzeczywiście był odzwierciedleniem tej myśli, wykorzystując wiele nowinek – w latach 70. były to chociażby syntezatory.
Wszystkie wersje chętnie odtworzymy Wam na odsłuchach w sieci naszych salonów. U nas słychać najlepiej ;)
O ponadczasowości tej muzyki świadczy również sama jakość nagrań zespołu Kraftwerk. Kwartet posiadał własne studio nazwane Kling Klang Studio, które mieściło się w Düsseldorfie. Niemal wszystkie albumy zostały wydane nakładem wytwórni EMI Records – jednej z największych na świecie. Dzięki temu jakość utworów grupy stoi na bardzo wysokim poziomie. W ogóle nie słychać tego, że nagrania były tworzone w erze, gdy komputery dopiero raczkowały, a reszta sprzętu również nie grzeszyła jakością. Ponadto Kraftwerk wydał w październiku 2009 roku osiem swoich albumów w postaci zremasterowanej, dzięki czemu jeszcze bardziej można się cieszyć ich wysoką jakością.
Profesjonalne podejście do nagrywania wyraźnie owocuje do dziś. Muzyką zespołu brzmi świetnie nawet na współczesnym sprzęcie hi-fi, który słynie z wysokiej czułości na wątpliwe, silnie skompresowane nagrania. Dającym do myślenia przykładem jest fakt, że amerykańska firma AudioQuest użyła piosenki „The Robots” na swojej prezentacji flagowych przewodów zasilających oraz głośnikowych. Na tej samej płycie znajduje się też utwór „The Model”, o którym była mowa wcześniej. Z całą pewnością brzmiało to wybornie na żywo, a namiastkę tego doświadczenia można poczuć, oglądając poniższe demo z targów High End 2018 w Monachium.
Czterech panów w eleganckich koszulach tworzyło naprawdę świetną muzykę! Zespół Kraftwerk jest aktywny z przerwami do chwili obecnej, grając koncerty i ciesząc kolejne pokolenia swoją innowacyjnie brzmiącą elektroniką. „Das Model” jest świetnym przykładem, że nawet w prostym (a jednocześnie wyrafinowanym) rytmicznie utworze można zawrzeć nieco głębszy przekaz niż przeciętne, popowe kompozycje często mówiące o niczym. Grupa zasłynęła również unikalnymi dźwiękami i ciekawym sposobem tworzenia z użyciem takich instrumentów elektronicznych jak vocoder (syntezator dźwięku i mowy).
Wysoka jakość samych nagrań pozwala zapomnieć o wieku tych kompozycji, czego „Das Model” jest świetnym przykładem. By w pełni poczuć brzmienie grupy Kraftwerk zapraszamy do jednego z naszych salonów Top Hi-Fi & Video Design, gdzie można posłuchać tych nagrań na sprzęcie bardzo wysokiej klasy!
Komentarze