Poprzedni
Następny

Po co stosować przedwzmacniacz gramofonowy?

Średnia ocen: 5
(25 ocen) 9 komentarzy

Przed zakupem pierwszego gramofonu przeważnie nie mamy pojęcia czym jest przedwzmacniacz gramofonowy. Tymczasem konsekwencje tej niewiedzy mogą być poważne. Może się okazać, że zamiast słuchać wieczorem czarnych płyt, będziemy zastanawiać się czy nie kupiliśmy uszkodzonego produktu, bo ten gra bardzo cicho i nie ma basu. Jak uniknąć tej sytuacji, przyznacie, nie do pozazdroszczenia? Rozwiązań jest co najmniej kilka. Jednym z nich - ale niejedynym! - jest dobry przedwzmacniacz gramofonowy. Jakie są pozostałe? Zapraszamy do lektury. 

NAD C558

Co to jest preamp gramofonowy?

Przedwzmacniacze gramofonowe - inaczej przedwzmacniacze phono - są bardzo ważnymi elementami zestawów stereo, w których głównym bohaterem jest wyjątkowo specyficzne źródło, jakim jest gramofon. Jak wiemy, gramofony odtwarzają muzykę z płyt winylowych, na których muzyka zapisana jest w formie wyżłobionych rowków. W tych mechanicznych zagłębieniach zawarte są wszystkie informacje o dźwięku, takie jak jego barwa, szerokość sceny, ilość szczegółów itd. Informacje dotyczące najniższych częstotliwości - ogromnie ważnego dla prawidłowego odbioru muzyki basu - fizycznie zajmują najwięcej miejsca. Aby nieco je zaoszczędzić, podczas produkcji płyt winylowych stosuje się tzw. korekcję RIAA. Obniża się poziom niskich tonów o 20dB (dzięki czemu rowki mogą zajmować mniej miejsca), a wysokie tony podwyższa się o tę samą wartość. Przedwzmacniacz gramofonowy, na który mówi się też preamp gramofonowy, jest właśnie tym urządzeniem, którego zadaniem jest wyrównanie tych poziomów do stanu pierwotnego, wiernego muzyce. Co jednoznacznie odpowiada na pytanie, czy do gramofonu potrzebny jest wzmacniacz? Jest. Gramofonowy. Bo on zapewni najlepszy dźwięk z czarnej płyty.

Nie oznacza to jednak, że przedwzmacniacz gramofonowy jako oddzielne urządzenie jest konieczny do korzystania z gramofonu. Istnieje kilka innych sposobów na słuchanie muzyki z winyli bez zakupu przedwzmacniacza phono. Nie są może tak wydajne brzmieniowo, jak klasyczny, pełny zestaw stereo… Ale bez wątpienia mają swoje zalety i licznych zwolenników.

Gramofon z przedwzmacniaczem, czy bez?

Choć dla niektórych może się to wydawać oczywiste, chcielibyśmy podkreślić, że tylko gramofon z przedwzmacniaczem może zostać wpięty w uniwersalne wyjście amplitunera lub wzmacniacza zintegrowanego, który nie ma wyjścia phono i dobrze zagrać w takim połączeniu. Natomiast gramofon bez przedwzmacniacza gramofonowego wpięty w nieodpowiednie złącze amplitunera lub wzmacniacza zintegorwanego nie zagra właściwie. Sygnał zapisany na rowkach winylu bez wzmocnienia w przedwzmacniaczu będzie bardzo słaby i pozbawiony basu. Źle podłączony gramofon, nawet na pełnym ustawieniu głośności amplitunera będzie grać ledwo słyszalnym dźwiękiem. Co więcej, taki błąd (czy próba pójścia na skróty) może być bardzo niebezpieczny. Zniekształcony sygnał o wysokim natężeniu (poziomie głośności) może doprowadzić nawet do spalenia przetworników w głośnikach.

Bez przedwzmacniacza ani rusz? Niekoniecznie. Gdzie podłączamy gramofon?

Istnieje kilka możliwości podłączenia gramofonu bez użycia przedwzmacniacza gramofonowego jako oddzielnego urządzenia w torze audio. Na ogół są to rozwiązania stosunkowo proste, pozwalające cieszyć się dźwiękiem czarnej płyty przy dość niewielkim nakładzie kosztów. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że w każdym z kilku poniżej omówionych sposobów przedwzmacniacz gramofonowy również jest wykorzystywany. Z tym, że jako jeden z modułów gramofonu, wbudowany wewnątrz jego obudowy.

  • Gramofon podłączamy do słuchawek.

To chyba najprostsza, najbardziej oszczędna i jednocześnie najbardziej wygodna opcja podłączenia gramofonu. Spotyka się ją jednak stosunkowo rzadko z jednego, prostego powodu. W takim układzie tylko jeden słuchacz może cieszyć się ciepłym brzmieniem czarnej płyty. Co nie oznacza, że takich solistów brakuje.

House of Marley Stir It Up Wireless

Technicznie rzecz biorąc, jak powiedzieliśmy wyżej, takie połączenie również wykorzystuje przedwzmacniacz gramofonowy - z tym, że jest on zainstalowany wewnątrz gramofonu, razem ze wzmacniaczem słuchawkowym. Przeważnie na przedniej ściance gramofonu znajdziemy gniazdo jack przeznaczone dla słuchawek. Taką możliwość oferuje np. gramofon House of Marley Stir It Up. I, patrząc na popularność tego urządzenia, należy powiedzieć, że gra może być warta świeczki.

  • Gramofon podpinamy do komputera.

Gramofon i komputer?! Takie połączenie w oczach niejednego tradycjonalisty może wydawać się obrazoburcze, jednak… również mu nie sposób odmówić pragmatyzmu. Nie brakuje bowiem osób, którym gramofon z USB służy jako narzędzie do zgrywania pokaźnych zasobów winyli na pliki. Wyjście USB-B może bowiem sprawdzić się jako sposób archiwizacji i cyfryzacji muzyki zgromadzonej na czarnych płytach.

Inną opcją wykorzystania USB jest odtwarzanie płyt winylowych przy pomocy referencyjnego systemu, w którym głównym źródłem jest komputer. W takiej sytuacji oddzielny przedwzmacniacz gramofonowy może nie być konieczny dla umieszczenia gramofonu w torze audio. Analogowy sygnał z płyt winylowych przesyłamy do komputera (następuje rzadziej spotykana konwersja A/D) i odtwarzamy przez dedykowany takiemu połączeniu system audio

AT-LP60USB

Do tych właśnie celów niektóre gramofony zostały wyposażone w złącze USB. Kablem łączymy sprzęt z komputerem, instalujemy sterowniki i wszystko, co jest nam potrzebne - na przykład darmowy program Audacity, przy pomocy zamienimy sygnał z czarnych płyt w komputerowe pliki audio.

 W złącza USB wyposażone są m.in. gramofony:

> House of Marley Stir It Up

> Audio-Technica AT-LP60XUSB

> TEAC TN-3B

  •  Gramofon a sygnał Bluetooth

Dziś, bluetooth to technologia codziennego użytku, wręcz wszędobylska. Dostępna pod ręką, bo w każdym już telefonie, również tym nie najnowszej generacji. Odbiornikami sygnału Bluetooth są liczne słuchawki czy głośniki bezprzewodowe. A nadajnikiem może być również gramofon, choć w pierwszej chwili może się to wydawać zaskakujące. 

House of Marley Stir It Up

Na rynku nie brakuje dziś gramofonów, za pomocą których bezprzewodowo prześlemy sygnał do głośników, słuchawek lub kolumn aktywnych. Należą do nich m.in.:

> House of Marley Stir It Up Wireless

> Audio-Technica AT-LP60XBT

> Audio-Technica LP120XBT-USB (ten model posiada również wyjście USB)

Przedwzmacniacz gramofonowy w klasycznym wydaniu

Mimo wygody oferowanej przez rozwiązania opisane powyżej, wciąż stanowią one pewnego rodzaju drogę na skróty. Jeżeli zależy nam na wysokiej klasie brzmienia, należy postawić na wciąż najczęściej stosowaną metodę podłączenia gramofonu. Jest nią umieszczenie go w domowym torze audio, na który - poza “adapterem” - składają się wzmacniacz stereo i “oddzielny” przedwzmacniacz gramofonowy. 

Co prawda, coraz większa liczba producentów gramofonów oferuje nam systemy typu all in one, zapewniając przedwzmacniacz zintegrowany z płytą gramofonu. Czy powinniśmy iść w tym kierunku? Jeśli tak, to tylko na początku naszej przygody z gramofonami. Najczęściej bowiem jest tak, że przedwzmacniacz jest tylko „na doczepkę” oferując podstawową jakość dźwięku. System taki jest również mocno ograniczony pod kątem zmian. Nie poprawimy jakości wstawiając lepszy przedwzmacniacz, a założenie lepszej wkładki MM lub wkładki MC będzie często niemożliwe przez wzgląd na niedopasowanie prądowe.

Podsumowując, w domowych systemach spotyka się 3 różne sposoby instalacji tego urządzenia:

  • przedwzmacniacz gramofonowy wbudowany w gramofonie (zazwyczaj tylko dla wkładek MM),
  • przedwzmacniacz w postaci zintegrowanego z amplitunerem lub wzmacniaczem modułu – oznaczenie phono na elektronice (przeważnie tylko dla wkładek MM)
  • zewnętrzny, oddzielny przedwzmacniacz gramofonowy (rozwiązanie z największym potencjałem, polecane zarówno do wkładek MM jak i uznawanych za lepsze MC; to właśnie mamy na myśli pisząc o “klasycznym wydaniu” przedwzmacniacza gramofonowego).

Jeżeli zatem zależy nam na odpowiednio wysokim poziomie dźwięku, wybierajmy gramofony albo bez preampa albo z możliwością odłączenia przełącznikiem LINE/PHONO przedwzmacniacza gramofonowego. Wówczas, przez pierwszych kilka miesięcy możemy stosować ten zintegrowany w gramofonie. W miarę upływu czasu, kiedy uznamy już, że warto poprawić dźwięk, można myśleć o dokupieniu zewnętrznego przedwzmacniacza gramofonowego.

Audio-Technica AT-LP3

Przykładowymi gramofonami z możliwością wyłączenia zintegrowanego przedwzmacniacza gramofonowego są:

Podział przedwzmacniaczy gramofonowych

Istnieje kilka klasyfikacji przedwzmacniaczy. Najważniejszym jednak jest podział ze względu na możliwość współpracy z określonymi typami wkładek gramofonowych. Wyróżniamy wówczas:

  • przedwzmacniacz dla wkładki MM (Moving Magnet)
  • przedwzmacniacz dla wkładki MC (Moving Coil)
  • przedwzmacniacz MM/MC z przełącznikiem do wyboru rodzaju wkładki

Podział ze względu na wkładkę gramofonową wymuszony jest różnym rodzajem siły podbicia sygnału. Wkładki MC wymagają lepszego napędzenia prądem, a co za tym idzie – przedwzmacniacza z wyższym napięciem wyjściowym.

NAD C558

Drugim sposobem podziału przedwzmacniaczy jest ten ze względu na funkcje i rodzaj podpięcia do systemu domowego audio. Oferować one mogą np.:

  • złącze RCA – najczęściej wykorzystywane do podpięcia pod amplituner lub wzmacniacz
  • złącze XLR – oferuje je tylko wyższa klasa przedwzmacniaczy
  • złącze USB – do podpięcia do komputera
  • złącze cyfrowe – coaxialne lub optyczne – rzadko spotykane, jednak czasem nasz sprzęt nie posiada złącz analogowych
  • złącze jack – do podpięcia słuchawek. Taki przedwzmacniacz ma wówczas wbudowany wzmacniacz słuchawkowy i umożliwia regulację głośności
  • moduł Bluetooth – do podpięcia gramofonu bezpośrednio z głośnikami lub słuchawkami bezprzewodowymi

Trzeci podział to oczywiście ten, ze względu na cenę. Produkty droższe korzystają z bardziej zaawansowanych, wyspecjalizowanych elementów. W efekcie będą grały precyzyjniej, pełniej. Zaoferują większą dynamikę i scenę dźwiękową.

Jaki przedwzmacniacz lampowy wybrać do swojego systemu audio?

Wydajność, jaką uzyskujemy kupując przedwzmacniacz gramofonowy zależy od kilku czynników. Wątpliwe jest, aby czerpali Państwo satysfakcję z budżetowego produktu. Można pójść również w drugą stronę i kupić ten najdroższy, ale to również nie jest najlepsze rozwiązanie, bo zakup może być przeinwestowany, a elektronika w środku zupełnie nieodpowiadająca charakterowi brzmienia naszego systemu. Gdzieś pomiędzy tymi skrajnymi widełkami jest złoty środek – kilka produktów na rynku, na które powinniśmy zwrócić uwagę. Jak je znaleźć i czym się sugerować?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wybór przedwzmacniacza definiuje w dużej mierze wkładka gramofonowa. To jej parametry mają największe znaczenie, dlatego do tego połączenia podchodźmy z równie dużą precyzją, jak w przypadku doboru wzmacniacza do kolumn.

Najważniejsze, to doprecyzowanie poszukiwań w zakresie rodzaju wkładki. Odpowiedzmy na pytanie: czy szukamy przedwzmacniacza do wkładki MM czy MC? Mając tańszą wkładkę MM zastanówmy się, czy nie zechcemy kiedyś przejść na droższą MC. Efekt, jaki daje wkładka MC zdecydowanie jest wart większych pieniędzy.

czy Audio-Technica AT-LPW40WN to gramofon z przedwzmacniaczem czy bez?

Drugą kwestią jest rozważanie, czy przedwzmacniacz ma być tranzystorowy czy lampowy. Przedwzmacniacz gramofonowy lampowy co do zasady charakteryzuje się szerszym zakresem dynamiki i charakterystyczną, cieplejszą barwą. Pasują pod konkretne gatunki muzyczne. Doskonale sprawdzi się np. przy muzyce gitarowej.

Technikalia przedwzmacniaczy phono

Parametry techniczne, to kolejna ważna wskazówka przy wyborze przedwzmacniacza gramofonowego. Do najważniejszych wskaźników należą:

  • Stosunek sygnał/szum – im wyższa wartość tego parametru, tym czystszy sygnał otrzymujemy.
  • Wzmocnienie – wyrażone w decybelach – większa wartość to głośniejsze granie gramofonu.
  • Impedancja i pojemność wejściowa. To dwa parametry, które znajdziemy przy wkładkach gramofonowych. Idealnie byłoby, gdyby wkładka i przedwzmacniacz zgadzały się lub były bardzo bliskie dopasowania tych parametrów. Niektórzy producenci przedwzmacniaczy dają możliwość regulacji tych wskaźników, przez co nie musimy wymieniać przedwzmacniacza przy każdej wymianie wkładki na np. wyższy model. Możliwość taką oferuje: Pathos In the Groove.

Audio-Technica AT-LP120xBT-USB

Przykładowe przedwzmacniacze

Poniżej przedstawiamy kilka produktów bardzo dobrych w swoich kategoriach cenowych. Mogą być ściągą podczas dokonywania konkretnego wyboru.

Dla tańszych systemów:

 Dla systemów ze średniej półki:

Dla najbardziej wymagających:

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł Wam zrozumieć rolę przedwzmacniacza gramofonowego w systemach stereo, wyjaśnił jak podłączyć przedwzmacniacz gramofonowy, a także podsunął kilka innych pomysłów na to, jak włączyć gramofon we własny zestaw audio.

Wiemy jednak, że różnice między poszczególnymi typami wkładek lub różnymi modelami mogą być trudne do uchwycenia w tekście, dlatego serdecznie zapraszamy na komfortowy odsłuch, zrealizowany w bezpiecznych warunkach w jednym z naszych salonów sprzedaży w całej Polsce. Chętnie odpowiemy też na Wasze pytania telefonicznie (22 635 64 63) i mailowo ([email protected]). Zapraszamy!

Poprzedni
Powrót do strefy wiedzy
Następny
5
Ocena:
Średnia ocen: 5

(25 ocen)

Polecane

Umów się na prezentację w salonie

W każdym z naszych salonów znajduje się sala odsłuchowa, w której w miłej atmosferze zaprezentujemy Ci brzmienie wybranego przez Ciebie sprzętu audio.

Umów się na spotkanie

Zobacz listę salonów

Umów

Top Hi-Fi & Video Design

Salony firmowe

Salony firmowe

Top Hi-Fi & Video Design: