Kino w domu. Poradnik urządzania pomieszczenia jako własnej sali kinowej

Instalacja kina domowego w salonie jest w wielu sytuacjach dobrym rozwiązaniem, jednak pełnym kompromisów i niedoskonałości. Najlepsze efekty możemy osiągnąć wówczas, jeśli na instalację wielokanałowego systemu audio-wideo przeznaczymy specjalne pomieszczenie. Możemy w nim zadbać nie tylko o poprawne rozstawienie kolumn czy montaż głośników instalacyjnych, ale także o akustykę wnętrza, odpowiednich rozmiarów ekran i projektor.

Czy osobne pomieszczenie jest zawsze niezbędne?

Odpowiedź brzmi – nie... ale od początku właściwie aranżując pomieszczenie, możemy w domowych warunkach stworzyć namiastkę prawdziwego kina. Wiele też zależy od tego, jak bardzo zaawansowana ma to być instalacja – im bardziej, tym chętniej powinniśmy skłaniać się ku temu, by do jej realizacji przeznaczyć osobny pokój w domu czy mieszkaniu.

Wybierając, czy też projektując salę kinową, należy mieć na uwadze, że ważne są także odpowiednie wymiary takiego pomieszczenia odsłuchowego. Pozwolą nam one już od początku zapewnić lepsze rozchodzenie się fal odbitych. Pomieszczenie nie może być ani zbyt wąskie, ani też przesadnie szerokie lub niskie. Oczywiście istnieją pewne „złote proporcje” wymiarów (np. stosunek wysokości do szerokości i długości wynoszący odpowiednio 1:1,5:2,5). Stanowią one jedynie wartości orientacyjne, a nie wytyczne, których ściśle należy się trzymać.

Dodatkowe pomieszczenie lub szafa techniczna

W niektórych systemach kinowych osobną przestrzeń przeznacza się na wszelkie przedwzmacniacze, końcówki mocy, wzmacniacze, procesory kina domowego itp. Może być to nawet oddzielne pomieszczenie. Wszystko po to, aby skutecznie ukryć sprzęt tak, by nie odgrywał on pierwszoplanowej roli podczas oglądania filmów, a był jedynie tłem dla wszelkich wydarzeń. Należy przy tym pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego chłodzenia sprzętu w osobnym pomieszczeniu lub szafie instalacyjnej, w której będzie on przechowywany.

W mniej zaawansowanych systemach instalacyjnych, jeśli centralnym punktem zestawu jest przede wszystkim amplituner, wykorzystanie szafy typu rack lub tym bardziej osobnego klimatyzowanego pomieszczenia, może okazać się zbędne.

Jakie głośniki instalacyjne wybrać?

W standardowym kinie domowym, najprostszym pod względem instalacji rozwiązaniem jest zastosowanie podłogowych i naściennych kolumn głośnikowych. W bardziej zaawansowanych konfiguracjach dodatkowo np. przystawek (w Dolby Atmos) lub ewentualnie głośników instalacyjnych sufitowych. Umeblowanie pomieszczenia często jednak nie pozwala na poprawne rozstawienie poszczególnych elementów nagłośnienia. W profesjonalnych realizacjach, w których na system kina domowego przeznacza się osobne pomieszczenie, ten problem znika. Co więcej, zwykle instaluje się głośniki w pełni zabudowane. Nie wpływają one wówczas na estetykę i aranżację wnętrza pomieszczenia. Możemy je ulokować dokładnie tam, gdzie tego potrzebujemy.

Wręcz audiofilskiej jakości nagłośnienie w domowej sali kinowej możemy zbudować np. z wykorzystaniem głośników instalacyjnych B&W, które doskonale sprawdzają się w tego typu rozwiązaniach. Zestaw nagłośnieniowy powinien być dobrany do możliwości technicznych procesorów kina domowego, ale także – pod względem mocy – do kubatury pomieszczenia. W mniejszych salach kinowych wystarczający może okazać się wysokiej klasy system CT700 od B&W. Należy do niego 2-drożny model CT7.5 LCRS, który możesz wykorzystać jako głośnik centralny, lewy, prawy lub efektowy. W większych pomieszczeniach sprawdzi się natomiast 3-drożna konstrukcja CT7.3 LCRS.

Głośniki instalacyjne dla wymagających

Dla najbardziej wymagających użytkowników Bowers & Wilkins oferuje ponadto serię CT800, która nawiązuje do audiofiskich kolumn podłogowych 800 Diamond tego producenta. W tej linii głośników instalacyjnych również znajdziemy konstrukcje, które możemy zamontować jako głośnik centralny, lewy lub prawy w systemie kina domowego. Mamy tutaj na myśli modele CT8.2 LCR oraz CT8.4 LCRS. Drugi ze wspomnianych głośników to mniejsza alternatywa dla modelu CT8 DS. Sprawdzi się w mniejszych salach kinowych. Dodatkowo może być zastosowany także jako głośnik efektowy i umiejscowiony np. po bokach lub z tyłu pomieszczenia. Jeśli jednak poszukujesz modeli ściśle przypisanych swoim zadaniom, B&W w serii CT800 również ma coś specjalnego – instalacyjny głośnik centralny CT8 CC oraz model do instalacji na lewy lub prawy front, czyli CT8 LR. Całość możemy wzbogacić dodatkowo o subwoofer CT8 SW, co jeszcze bardziej spotęguje wrażenia kinowe podczas odtwarzania rozmaitych efektów dźwiękowych w filmach.

Więcej modeli głośników instalacyjnych, zarówno do systemów kina domowego, jak i stereo, znajdziesz na stronie internetowej tophifi.pl.

W wyborze głośników do systemu kina domowego pomogą inne nasze poradniki:

• Co to jest nagłośnienie instalacyjne?
• Brak miejsca na kino domowe? Rozważ głośniki instalacyjne
• Instalacyjne głośniki do zabudowy, multiroom, kina domowego - poradnik wprowadzający [WIDEO]
• Jak rozbudować kino domowe z pomocą głośników do zabudowy?

Jaka w tym rola akustyki pomieszczenia?

Niezwykle istotnym elementem jest zapewnienie odpowiedniej akustyki we wnętrzu domowej sali kinowej. Dzięki temu możemy uzyskać odpowiednią proporcję między dźwiękami bezpośrednimi (wytwarzanymi przez poszczególne głośniki kina domowego) a dźwiękami odbitymi od ścian, podłogi i sufitu. Zapewnienie odpowiedniej akustyki wpłynie m.in. na zrozumiałość dialogów i głosu lektora podczas odtwarzanych filmów. Poprawi także przestrzenność dźwięku odtwarzanego przez kanały efektowe. Polepszy ponadto dynamikę przetwarzanego sygnału. Odpowiednio kształtując akustykę wnętrza, możemy zapewnić niezwykłe wrażenia dźwiękowe nie tylko w centralnym punkcie domowej sali kinowej, ale na znacznie większym obszarze.

Sposoby korygowania akustyki

Na nic zda się nawet najdroższy system nagłośnieniowy, jeśli akustyka w domowej sali kinowej będzie pozostawiała wiele do życzenia. Do jej ukształtowania stosuje się rozmaite ustroje akustyczne. Ustawia się je w odpowiednich miejscach, np. na obrzeżach pomieszczenia lub w narożnikach. Wszystko zależy od tego, jaki efekt chcemy uzyskać i gdzie występuje największe zaburzenie pod względem akustycznym.

W klasycznym domowym salonie za pułapki basowe, reflektory akustyczne i inne tego typu ustrojstwa wpływające na rozchodzenie się dźwięku służą zwykle elementy aranżacji wnętrza. Mamy tu na myśli np. półki z książkami, zasłony, meble tapicerowane, dywany itp. Pomagają one w pewien sposób ukształtować akustykę pomieszczenia, jednak nie tak precyzyjnie, jak specjalnie do tego przeznaczone elementy do adaptacji akustycznej.

W zaawansowanych salach kinowych, tworzonych od początku z myślą o odtwarzaniu materiałów audio-wideo najlepszej jakości, stosuje się specjalne komponenty, o rozmaitych strukturach i wykonane z odpowiednich materiałów. Producenci tego typu ustrojów akustycznych dbają zarówno o ich odpowiednie parametry techniczne, jak i design. Dzięki temu w domowej sali kinowej nie tylko zapewniają one odpowiednie rozchodzenie się dźwięków z poszczególnych pasm częstotliwości, ale też stanowią doskonały element aranżacji wnętrza.

Warto również zadbać o odpowiednie odizolowanie akustyczne pomieszczenia, w którym chcemy zaaranżować salę kinową. Dzięki temu głośne, zwłaszcza basowe dźwięki wytwarzane podczas seansów filmowych nie będą wydostawały się na zewnątrz. Tym samym nie będą też zakłócały spokoju pozostałym domownikom czy wręcz sąsiadom. Izolacyjność ścian takiego pomieszczenia powinna być nawet większa niż 60 dB.

Systemy automatycznej korekcji akustyki – czy to wystarczy?

W rozwiązywaniu problemów z niewłaściwym rozstawieniem kolumn głośnikowych w pomieszczeniu lub też nieodpowiednią aranżacją akustyczną wnętrza, pomocne mogą okazać się różnorodne systemy automatycznej korekcji akustyki. Są one implementowane np. w amplitunerach wielokanałowych czy procesorach dźwięku przestrzennego. Tego typu „szybkie” i uproszczone rozwiązania w rozbudowanych systemach kina domowego to jednak ostateczność. Nie oznacza to jednak, że pomiary kalibracyjne nie są wykonywane. Zdecydowanie są! I to jeszcze bardziej zaawansowane i precyzyjne niż mogłoby się wydawać. Wszystko po to, aby móc kontrolować zachowanie się fali akustycznej w zaaranżowanym specjalnie pomieszczeniu, wyłożonym odpowiednimi do zaistniałej sytuacji ustrojami akustycznymi.

Nie ma przy tym jednoznacznego przepisu, jak powinno się wytłumiać domową salę kinową. Owszem, można przyjąć, że czas pogłosu w pomieszczeniu odsłuchowym powinien mieć wartość ok. 0,4 do 0,5 s. Nie ma niestety jednej zasady, co do tego, w jaki sposób można go w prosty sposób uzyskać. Każde pomieszczenie jest inne, tak samo, jak materiałów, które możemy wykorzystać przy adaptacji akustycznej, jest całe mnóstwo. Poza tym czas pogłosu choć ważny jest tylko jednym z wielu parametrów, które sprawdzane są podczas „dostrajania” pomieszczenia. Z tego względu profesjonalni instalatorzy wykonują różnego typu pomiary, które pomagają zidentyfikować problemy, a następnie je rozwiązać (np. przez instalację w odpowiednim fragmencie pomieszczenia pułapki basowej lub innego elementu modyfikującego w odpowiedni sposób akustykę wnętrza).

Kino w domu – dobór ekranu i projektora

Jednymi z najważniejszych elementów wyposażenia domowej sali kinowej są projektor z odpowiednim ekranem. W większości zaawansowanych instalacji stosuje się ekran transparentny akustycznie. Na rynku dostępne są zarówno projektory, jak i ekrany, które mogą być ukrywane na czas, kiedy są niewykorzystywane. Projektor ukrywa się wówczas w podwieszanym suficie, a ekran np. zwija pod sufitem przy frontowej ścianie.

Wybierając projektor, warto zwrócić uwagę na rodzaj matrycy, jaka została w nim zastosowana. Może to być np. projektor LED (od ang. Light Emiting Diode) lub DLP (od ang. Digital Light Processing). To właśnie drugi ze wspomnianych typów projektorów jest polecany do sal kinowych, ponieważ wyróżnia się lepszym kontrastem, a także krótszym czasem reakcji. Przy doborze projektora warto zwrócić uwagę także na jego funkcjonalność i dostępność różnorodnych złączy, co zwiększy możliwości późniejszego wykorzystania sprzętu.

Przestrzeń na instalację projektora nie powinna dziś stanowić problemu. W razie potrzeby możemy zainstalować projektor krótkoogniskowy. Tego typu sprzęt możemy ustawić w niewielkiej odległości od ekranu, bez konieczności instalowania go pod sufitem, a mimo to uzyskać obraz o dużej przekątnej, np. 80 cali przy odległości nieprzekraczającej 80 cm.

Wielkość ekranu a odległość od miejsc siedzących

Oprócz doboru odpowiedniego sprzętu niezwykle istotnym aspektem jest dopasowanie rozmiaru ekranu projektora do jego odległości od zainstalowanych w domowej sali odsłuchowej kanap czy foteli. Na ten element, podobnie jak w wypadku telewizorów, ma wpływ m.in. rozdzielczość obsługiwana przez urządzenie. Im większa rozdzielczość, tym bliżej ekranu możemy zasiadać, by nie zauważać poszczególnych elementów tworzących obraz.

Oczywiście, im większy ekran, tym proporcjonalnie większa powinna być odległość foteli od niego (stosownie do wykorzystywanej rozdzielczości wyświetlanego obrazu). Wielu producentów ekranów rekomenduje, aby odległość ekranu od widza, który znajduje się najbliżej, wynosiła ok. 2,5-krotność wysokości ekranu, jeśli obraz wyświetlany jest w jakości Full HD. Jeżeli sala kinowa wyposażona jest w model obsługujący rozdzielczość 4K, wówczas dystans może być mniejszy i wynosić nawet 1,5-krotność wysokości ekranu. Taką optymalną odległość rekomenduje firma Sony, jeden z pionierów technologii 4K w projektorach. Są to jednak tylko pewne wytyczne, ponieważ na ostateczny rozkład foteli w domowej sali kinowej mogą wpływać nie tylko czysto matematyczne przeliczniki, ale także dodatkowe czynniki, jak choćby preferencje domowników. Nie bez znaczenia dla komfortowego oglądania jest również wysokość zamocowania ekranu projektora. Licząc od podłoża do dolnej krawędzi ekranu, powinno być to przynajmniej 70 cm, ale też jednocześnie nie więcej niż 120 cm.

Przy instalacji projektora warto pamiętać, że odległość urządzenia od ekranu wpływa nie tylko na możliwą do uzyskania przekątną wyświetlanego obrazu, ale po części także na jego jasność. Im odległość większa, tym jasność mniejsza. Przy instalacji i konfiguracji sprzętu trzeba więc znaleźć pewne „złote proporcje” między odległością projektora od ekranu, wielkością obrazu i jego jasnością. W Internecie dostępne są nawet specjalne kalkulatory, które pomogą nam policzyć, dla konkretnego modelu projektora, jaki powinien być dystans od ekranu w zależności od tego, jaką przekątną obrazu chcemy uzyskać.

Wygodne fotele i nie tylko

Nie należy zapominać także o zaaranżowaniu w domowej sali kinowej miejsca na odpowiednio duże i wygodne fotele, dzięki którym domownicy i goście będą mogli poczuć się jak na seansie w najlepszym kinie. Do wyboru są różnego typu konstrukcje – od prostych, wyściełanych, po zaawansowane siedziska z regulacją pochylenia, podnóżkiem, a nawet mini barkiem – a zatem do wyboru, do koloru!

Nie bez znaczenia w tego typu systemach surround są różnego rodzaju kontrolery i sterowniki. Pomagają one okiełznać całą tę zaawansowaną instalację, zarówno jeśli chodzi o designerskie podświetlenie (np. światłowodowe lub LED-owe), jak i sterowanie odtwarzaniem multimediów. Ułatwiają m.in. obsługę popularnych platform streamingowych, odtwarzaczy Blu-ray itp. Tego typu sterowanie może być powiązane nawet z automatyką domową.

Chcesz stworzyć w jednym z pomieszczeń zaawansowany system kina domowego? Zapraszamy do odwiedzenia naszego salonu sprzedaży Top Hi-Fi & Video Design, w którym wykwalifikowani doradcy pomogą w realizacji planów i doborze sprzętu odpowiedniego do aranżowanego wnętrza.